Trong giai đoạn toàn cầu hoá hiện nay ngày càng có nhiều công ty tạo ra các video quảng cáo sản phẩm, sự kiện, hội thảo… cho người xem không chỉ ở trong nước mà còn cả ngoài nước. Tương tự, ngày càng có nhiều trường hợp xử lý những nội dung video được sản xuất ở nước ngoài để sử dụng trong nước. “Dịch phụ đề” trở nên cần thiết trong những tình huống như vậy.
Hình thức của các sự kiện và hội thảo đã thay đổi mạnh mẽ do virus corona và số lượng các sự kiện và hội thảo được tổ chức dưới các hình thức khác nhau như trực tuyến và hỗn hợp ngày càng tăng lên đáng kể. Do đó, nhu cầu dịch phụ đề ngày càng tăng cao.
Tuy nhiên, tài liệu hoặc sách báo được tổng hợp một cách có hệ thống về phương pháp dịch phụ đề hầu như là không có. Điều này được cho là do đặc điểm nội dung là video nên những kỹ thuật dịch phụ đề vẫn chưa được chuyển thành văn bản.
Trong bài viết này, IFK sẽ giới thiệu không chỉ những kiến thức cơ bản như định nghĩa dịch phụ đề và các quy tắc cơ bản, mà còn cả những bí quyết như phương pháp dịch phụ đề chuyên gia thực hiện.
Dịch phụ đề là gì?
Dịch phụ đề là một trong những phương pháp dịch video và được định nghĩa là phương pháp hiển thị văn bản đã dịch trên màn hình trong khi vẫn giữ nguyên âm thanh gốc như tiếng Anh, tiếng Trung… trong video.
Trong dịch video thì còn có 2 phương pháp khác. Một là lồng tiếng và cái còn lại là thuyết minh. Lồng tiếng là phương pháp loại bỏ hoàn toàn âm thanh gốc như thể nhân vật đang chiếu trên màn hình nói bằng ngôn ngữ được dịch. Còn thuyết minh là phương pháp thường được sử dụng trong các chương trình tài liệu… âm thanh gốc sẽ còn khá nhỏ và sẽ bị đè lên bởi âm thanh đã được dịch.
Quy tắc dịch phụ đề
Tiếp theo, IFK sẽ giải thích về quy tắc dịch phụ đề. Điều quan trọng là phải biết các quy tắc dịch phụ đề từ giai đoạn tạo video. Nó sẽ là phương giúp người xem hiểu sâu hơn về nội dung.
Giới hạn thời gian và số lượng ký tự
Một trong những quy tắc dịch phụ đề là giới hạn thời gian và số lượng ký tự.
Giới hạn thời gian là giới hạn 4 ký tự mỗi giây. Ví dụ, nếu lời thoại “Bạn đang làm gì?” là 1 giây thì bạn cần phải suy nghĩ về ý nghĩa của câu này và dịch thành 4 ký từ trong tiếng Nhật. Trong các ngôn ngữ phương Tây, số ký tự tiêu chuẩn trên 1 giây là 12 ký tự.
Tiếp theo là về giới hạn số lượng ký tự. Số lượng ký tự chèn trên mỗi dòng được gọi là “layout “. Số lượng ký tự mỗi dòng tối đa là 13 ký tự nhưng có thể tăng giảm khoảng 3 ký tự tùy theo ý đồ của bên edit video.
Giới hạn số dòng và số giây trên 1 màn hình phụ đề
Có thể hiển thị tối đa 2 dòng phụ đề trên một màn hình và thời gian hiển thị tối đa là 6,5 giây. Ngoài ra còn có một quy tắc là “không sử dụng dấu chấm câu” trong bản dịch phụ đề.
Thêm vào những bổ sung
Khi dịch phụ đề, thường có tình huống là dịch theo nghĩa đen của văn bản gốc nên không truyền tải được ý nghĩa. Do đó, người dịch phụ đề cần bổ sung những bổ sung cần thiết tối thiểu để truyền tải chính xác ý đồ của văn bản gốc.
Thay đổi cách dùng từ
Ngoài phần bổ sung thì cũng cần phải thay đổi cách dùng từ tuỳ vào từng tình huống. Thay đổi cách dùng từ là sử dụng một từ khác để diễn đạt cùng một ý nghĩa. Nếu số lượng ký tự vượt quá số ký tự trong bản dịch nghĩa đen, ý nghĩa không rõ ràng hoặc không thể diễn đạt chính xác ngay cả khi lược bỏ hoặc bổ sung ký tự thì hãy mạnh dạn diễn đạt khác đi.
Bí quyết tạo ra bản dịch phụ đề chất lượng cao
Nếu chỉ tuân theo những quy tắc dịch phụ đề thì không thể nào cung cấp được nội dung khiến người xem hài lòng. Sau đây IFK sẽ giới thiệu đến bạn những bí quyết mà các dịch giả chuyên nghiệp đang sử dụng để tạo ra nội dung chất lượng cao.
Diễn đạt ngắn gọn
Trong dịch phụ đề thì việc diễn đạt ngắn gọn và tính khách quan cao là vô cùng cần thiết.
Chẳng hạn như, khi trên màn hình là một cô gái và một người già thì ta không dùng nhiều những vĩ tố cuối câu như よ、ね、じゃ…mà hãy cố gắng diễn đạt thật đơn giản.
Những người mới bước vào nghề dịch phụ đề thường có xu hướng thay đổi vĩ tố theo đối tượng nhưng sẽ phù hợp hơn nếu cắt nó bằng “desu / masu”.
Bổ trợ bằng các thông điệp phi ngôn ngữ
Không giống như dịch sách, dịch phụ đề video còn cho phép bạn hiểu nội dung không chỉ từ ngôn ngữ mà còn từ video (thị giác) và âm thanh (thính giác). Vì vậy khi dịch nếu sử dụng phương pháp như bổ trợ thông điệp phi ngôn ngữ thì bản dịch phụ đề sẽ trở nên tốt hơn trong khả năng diễn đạt.
Hãy tưởng tượng rằng bạn đang ở trong một buổi hỏi đáp bài diễn thuyết, người diễn thuyết vừa chỉ định người hỏi vừa nói “Bạn mặc áo xanh lam đang ngồi ở hàng thứ 3, mời bạn đặt câu hỏi. Nếu bổ trợ điều này bằng một thông điệp phi ngôn ngữ, phần giải thích ” bạn mặc áo xanh lam đang ngồi ở hàng thứu 3″ vì đã làm rõ trong video, nên bạn có thể lược bỏ phần lớn câu phụ đề muốn truyền tải và thay bằng câu “xin mời bạn đặt câu hỏi”.
Sử dụng dữ liệu có độ phân giải cao
Mặc dù kỹ thuật và mục đích dịch phụ đề bị lệch ít nhiều nhưng video và dữ liệu gốc phải sử dụng tệp có độ phân giải càng cao càng tốt. Điều này là do độ phân giải tối ưu nhất sẽ thay đổi tùy thuộc vào mục đích sử dụng video và thiết bị phát nội dung video (máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh).
Trường hợp sử dụng Youtube hoặc Web thì dù độ phân giải có thấp thì cũng không vấn đề gì. Tuy nhiên, việc phát sóng nội dung video tại các hội trường lớn như triển lãm và hội thảo quốc tế sử dụng máy chiếu lớn thì lại khác. Nếu không sử dụng file chiếu có độ phân giải cao trên máy chiếu lớn thì ký tự sẽ bị nhiễu hạt khi bạn phát lại video. Khả năng hiển thị của màn hình cũng bị giảm đi. Do đó, có thể nội dung sẽ không được truyền tải được đến người xem.
Như đã đề nói ở trên, có nhiều quy tắc và kỹ thuật dịch phụ đề, chỉ khi bắt đầu thực hành chúng bạn mới có thể tạo nội dung video dễ hiểu cho người xem.
Hy vọng những điều IFK đã chia sẻ sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình dịch phụ đề.
CÔNG TY TNHH GIÁO DỤC VÀ DỊCH THUẬT IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ làm CV tiếng Nhật
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/ 035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
