RƯỢU SAKE, RƯỢU SHOCHU, RƯỢU UMESHU – BA LOẠI RƯỢU TIÊU BIỂU CỦA NHẬT BẢN 

Những địa điểm trung tâm của văn hóa rượu Nhật Bản như quán nhậu Izakaya hay nhà hàng ẩm thực Kaiseki mang đậm phong cách Nhật Bản là những nơi không thể bỏ qua đối với du khách đến thăm Nhật. Cả hai loại hình này đều là những kiểu nhà hàng phổ biến tại Nhật Bản, nơi phục vụ thực đơn phong phú gồm các món ăn nhẹ hoặc món nhỏ kèm với rượu. Nhiều nhà hàng còn mang đến không gian đậm chất Nhật Bản, như ngồi trên sàn tatami để thưởng thức món ăn. Tại đây, không chỉ có bia hay gin – những thức uống quen thuộc, mà còn có các loại rượu mang bản sắc Nhật Bản. Nếu muốn trải nghiệm một cách trọn vẹn văn hóa Nhật, bạn nên thử nhấm nháp rượu sake – loại rượu truyền thống đã được người Nhật yêu thích từ lâu đời. Sake có lẽ là đồ uống có cồn của Nhật Bản được quốc tế biết đến nhiều nhất, nhưng một số người có thể quan tâm đến các loại đồ uống có cồn khác. Để thưởng thức trọn vẹn văn hóa uống rượu của Nhật Bản, chúng ta hãy cùng điểm qua những đặc trưng và sự khác biệt của từng loại. 

1. Rượu sake: Biểu tượng của Nhật Bản 

Rượu sake, loại rượu nổi tiếng được làm từ gạo, là một thức uống quen thuộc tại các nhà hàng Nhật và Iyakaya (quán nhậu kiểu Nhật). Đúng như tên gọi, rượu sake là đại diện tiêu biểu cho nền văn hóa ẩm thực của Nhật. Theo một số ghi chép, việc người Nhật uống rượu đã xuất hiện trong các tài liệu Trung Quốc từ thế kỷ thứ 3. Từ thời xa xưa, gạo đã là lương thực quan trọng nhất ở Nhật Bản, và rượu sake có thể được xem như câu chuyện lịch sử kéo dài hàng thế kỷ của đất nước này. 

Rượu sake được sản xuất bằng cách loại bỏ cám gạo, sau đó xay gạo để tạo độ mịn, rồi đem đi lên men. Sake là một loại rượu lên men, có quy trình sản xuất tương tự như bia, và được uống ở trạng thái giữ nguyên lượng cồn đã lên men. Độ xay xát của gạo có ảnh hưởng lớn đến hương vị và chất lượng của rượu: gạo được xay càng kỹ, rượu càng cao cấp. Nồng độ cồn của rượu sake dao động tùy theo thương hiệu, thường khoảng 15-16 đối với loại được pha loãng, và khoảng 20 đối với “genshu” (rượu nguyên chất, không pha loãng), cao hơn rượu vang và bia. 

Cách thưởng thức rượu sake phụ thuộc nhiều vào mùa và nhiệt độ. Vào mùa lạnh, người ta thường ưa chuộng những loại rượu sake đắt tiền, tinh tế. Rượu sake loại khô có hương vị gần giống rượu vang trắng, rượu sherry hay port wine, trong khi loại ngọt có đặc trưng là hương vị trái cây. Nếu bạn dùng bữa tại các nhà hàng hoặc quán nhậu, hãy thử “jizake” – rượu địa phương được sản xuất bởi các nhà máy rượu trên khắp Nhật Bản. Đối với những người chưa quen với rượu sake, “atsukan” (sake được hâm nóng) là một gợi ý lý tưởng. Cách uống này không chỉ giúp làm nổi bật hương thơm mà còn làm tăng hương vị đặc trưng của rượu sake. 

2. Rượu Shochu: Loại rượu rực cháy 

“Rượu Shochu” cũng là một loại đồ uống có cồn truyền thống được yêu thích trên khắp Nhật Bản. Ghi chép lâu đời nhất về rượu Shochu của Nhật Bản được ghi chép bởi các nhà truyền giáo đến Nhật vào giữa thế kỷ 16. Ngoài ra, vào khoảng cùng thời điểm đó, khi một ngôi đền ở Kagoshima được sửa chữa, hai người thợ mộc đã để lại một dòng chữ than thở: “Trong suốt quá trình sửa chữa đền, người chủ keo kiệt không bao giờ mời chúng tôi uống rượu Shochu.” Điều này cho thấy vào thời đó, rượu Shochu đã được người dân miền nam Kyushu sử dụng rộng rãi. 

Shochu thường trong suốt và không màu nên dễ bị nhầm với rượu Sake, nhưng thực chất đây là hai loại rượu hoàn toàn khác nhau. Nồng độ cồn của Shochu dao động từ 25 đến 35, cao hơn rất nhiều so với Sake. Ngoài ra, trong khi rượu Sake được sản xuất bằng phương pháp lên men giống như bia, thì Shochu được làm từ các nguyên liệu như gạo, khoai lang, kiều mạch, lúa mạch, thông qua quy trình chưng cất. Sự đa dạng trong nguyên liệu này chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa Shochu và các loại rượu khác. 

Hương vị của Shochu thay đổi đáng kể tùy thuộc vào nguyên liệu chính, do đó có rất nhiều thương hiệu khác nhau. Nếu bạn phân vân không biết chọn loại nào, hãy tìm “Hon-kaku Shochu” (rượu Shochu chính gốc) – loại Shochu được sản xuất bằng phương pháp chưng cất truyền thống một lần trong bình chưng cất tĩnh, cho phép bạn tận hưởng trọn vẹn hương vị của nguyên liệu chính. 

Sau khi thưởng thức Shochu, bạn cũng nên thử “Awamori” – một loại rượu độc đáo của Okinawa. Quy trình chưng cất của Awamori tương tự như Shochu nhưng có một số điểm khác biệt. Chẳng hạn, Shochu sử dụng gạo hạt ngắn làm nguyên liệu, trong khi Awamori dùng gạo hạt dài. Ngoài ra, Shochu thường được lên men bằng men trắng, còn Awamori dùng men đen, tạo ra hương vị đặc trưng riêng biệt. 

3. Umeshu 

Cuối cùng, chúng ta cùng khám phá rượu umeshu – loại rượu trái cây nổi tiếng và được yêu thích nhất tại Nhật Bản. Quả mơ (ume), một loại trái cây gần họ với mận và mơ tây (apricot), có tên khoa học là Prunus mume. Trong nhiều thế kỷ, quả mơ đã được sử dụng làm nguyên liệu trong ẩm thực Nhật Bản, tiêu biểu là món umeboshi (mơ muối) – một loại nhân phổ biến cho cơm nắm (onigiri). So với rượu sake hay shochu, lịch sử của rượu umeshu tương đối ngắn. 

Rượu umeshu được làm bằng cách ngâm quả mơ trong rượu shochu hoặc sake. Độ ngọt tự nhiên và hương thơm đặc trưng của quả mơ dần hòa quyện vào rượu nhờ quá trình ủ với đường. Chính vì cách làm này, umeshu mang hương vị ngọt ngào, đậm đà và rất dễ uống. Với nồng độ cồn khoảng 10-15%, đây là lựa chọn lý tưởng cho những người không quen uống rượu mạnh. Hương vị ngọt dịu, thơm mát của umeshu phù hợp khi uống nóng hoặc lạnh, giúp bạn thưởng thức loại rượu này vào bất kỳ mùa nào trong năm. Do nguyên liệu đơn giản, umeshu cũng rất dễ làm tại nhà. Khi được ngâm trong rượu và đường, quả mơ dần chín, và hương vị của umeshu càng đậm đà theo thời gian. Một số người thích uống loại rượu có hương vị nhẹ sau 3 tháng, trong khi những người khác lại chuộng loại rượu được ủ lâu năm với hương thơm đậm đặc hơn.