Mối liên hệ sâu sắc giữa bốn mùa Nhật Bản và Wagashi

Từ xa xưa, người Nhật đã nhạy cảm với sự đổi thay của mùa màng, sống chan hòa cùng nhịp điệu bốn mùa. Wagashi, những thức quà ngọt ngào truyền thống, chính là hiện thân đầy thi vị của khí hậu đa dạng ấy.

Bốn mùa và Wagashi

Wagashi là nghệ thuật đón đợi và thể hiện mùa một cách tinh tế. Khi những chiếc bánh Sakura Mochi hay những viên kẹo hình hoa anh đào xuất hiện trên kệ, đó là dấu hiệu mùa xuân đã về. Đến mùa hè, người ta lại tạo ra những loại Wagashi làm từ bột sắn dây. Chất liệu trong suốt gợi liên tưởng đến dòng chảy của nước, mang đến cảm giác mát lành. Chỉ nhìn vào dáng vẻ, phong thái ấy thôi, người ta đã cảm nhận được sự tươi mát. Thật đáng ngưỡng mộ sự nhạy cảm của người Nhật đối với thiên nhiên! Trong mỗi chiếc Wagashi đều ẩn chứa hương vị của nguyên liệu theo mùa và tấm lòng trân trọng bốn mùa. Hãy cùng điểm qua những sắc màu Wagashi tô điểm cho cả năm.

Đặc trưng Wagashi theo từng mùa

【Xuân】

Sử dụng những gam màu tươi sáng như đỏ, vàng, xanh lá, mô phỏng hình ảnh hoa mơ, hoa anh đào, báo hiệu mùa xuân đang đến.
Sakura Mochi, Kuzu Mochi, Kusa Mochi là những món Wagashi đặc trưng của mùa xuân.

【Hạ】

Để xua tan cái nóng mùa hè, Wagashi mùa này chú trọng vẻ ngoài mát mẻ, thường sử dụng thạch rau câu, bột sắn dây.
Kashiwa Mochi, Chimaki, Mizu Yokan, Kuzu Kiri là những món Wagashi quen thuộc của mùa hè.

【Thu】

Đây là mùa của hạt dẻ và khoai lang, vì vậy nhiều loại Wagashi được làm từ những nguyên liệu này.
Kikyou Mochi, Kuri Yokan, Kuri Kinton, Tsukimi Dango là những món Wagashi đặc trưng của mùa thu.

【Đông】

Những chiếc Wagashi mô phỏng hình ảnh tuyết và phong cảnh mùa đông trở nên phổ biến.
Shiruko, Yuki Mochi, Ichigo Daifuku là những món Wagashi thường thấy vào mùa đông.

Wagashi - Nghệ thuật của ngũ quan

Câu nói “Wagashi là nghệ thuật của ngũ quan” là tâm huyết của ông Kurokawa Mitsutomo, Phó Chủ tịch thứ hai của Hiệp hội Wagashi toàn quốc. Vẻ đẹp thị giác khi cảm nhận sự chuyển mình của bốn mùa, vị ngon ngọt lan tỏa trong miệng (vị giác), cảm giác khi chạm vào và khi cắn, tan chảy trên đầu lưỡi (xúc giác), hương thơm thoang thoảng tự nhiên hay dư vị (khứu giác), và cả âm hưởng du dương của những bài thơ Waka hay Haiku ẩn chứa trong tên gọi của Wagashi (thính giác).
Như vậy, Wagashi có thể được cảm nhận trọn vẹn bằng cả năm giác quan: thị giác, vị giác, xúc giác, thính giác và khứu giác.
Wagashi không chỉ ngon miệng mà còn là những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo như điêu khắc, xứng đáng được gọi là nghệ thuật.

Cách thưởng thức Wagashi

Wagashi chủ yếu được chia thành hai loại: Namagashi (bánh tươi) và Higashi (bánh khô). Dưới đây là cách thưởng thức từng loại:

Cách thưởng thức Namagashi

Namagashi thường được cắt bằng “Kuromoji” – một loại dao nhỏ làm từ cành cây Kuromoji vót mỏng. Khi chạm vào, Kuromoji có cảm giác ẩm ướt. Đó là bởi vì khi được làm ướt, màu sắc và hương thơm tự nhiên của gỗ sẽ nổi bật, đồng thời giúp bánh không bị dính vào dao. Hãy cắt Namagashi thành miếng vừa ăn, khoảng 3-4 lần gắp hết. Khi cắt, hãy nghiêng dao từ trên xuống dưới theo hướng chéo góc phải trên xuống trái dưới để giữ được hình dáng đẹp của bánh.
Đối với các loại bánh Manjū hay Monaka, không dùng Kuromoji mà dùng tay cầm cả miếng bánh đã được đặt trên Kaishi (giấy lót bánh), sau đó nhẹ nhàng tách ra để ăn. Khi ăn Kushi dango, hãy dùng tăm tre để lấy từng viên bánh ra khỏi xiên, rồi dùng tăm xiên từng viên để thưởng thức. Nếu không có tăm tre, bạn có thể ăn trực tiếp.

Cách thưởng thức Higashi

Higashi thường được ăn trực tiếp bằng tay. Với những chiếc bánh nhỏ, hãy ăn hết trong một lần. Với những chiếc bánh lớn hơn, hãy dùng tay bẻ thành miếng vừa ăn, và dùng Kaishi để lau tay nếu bị dính.
Sau khi ăn xong Wagashi, hãy gấp nhỏ Kaishi lại và mang về. Nếu có Kuromoji đi kèm, hãy gấp Kaishi sao cho Kuromoji được gói gọn bên trong.
Điều quan trọng là hãy vừa thưởng thức Wagashi một cách chậm rãi, vừa suy ngẫm về ý nghĩa ẩn chứa trong từng chiếc bánh.