Ngày hội thể thao Nhật Bản và nước ngoài khác nhau đến mức nào? Sự thật ít ai biết

Ngày hội thể thao là sự kiện thường được tổ chức vào những mùa mát mẻ, dễ vận động như mùa thu hay đầu mùa hè. Nếu từng theo học tại trường học ở Nhật, chắc hẳn hầu hết mọi người đều đã có trải nghiệm tham gia. Thế nhưng, bạn có biết rằng ngày hội thể thao ở Nhật và ở nước ngoài thực tế có rất nhiều điểm khác biệt không? Bài viết này sẽ giải thích về đặc điểm và lịch sử của ngày hội thể thao Nhật Bản, đồng thời so sánh với các sự kiện tương đương ở nước ngoài.

1. Ngày hội thể thao có phải chỉ là văn hoá riêng của Nhật Bản?

Trước tiên, hãy cùng tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm của ngày hội thể thao Nhật Bản và phản ứng của người nước ngoài đối với nó.

Đặc điểm của ngày hội thể thao Nhật Bản
Ngày hội thể thao hiện nay được tổ chức tại các trường học Nhật Bản được cho là bắt nguồn từ sự kiện được tổ chức tại trường Hải quân vào thời Minh Trị. Nguyên bản của ngày hội thể thao được cho là có nguồn gốc từ sự kiện tổ chức tại Đại học Oxford ở Anh vào thế kỷ 19, và ngày hội thể thao Nhật Bản lúc đầu cũng lấy cảm hứng từ văn hoá phương Tây. Tuy nhiên, sau khi trải qua một số cuộc chiến tranh, đặc biệt trong Thế chiến thứ hai, yếu tố quân sự dần trở nên mạnh mẽ hơn và các nội dung mang tính huấn luyện cũng được đưa vào. Việc có các nội dung như kỵ mã chiến, xếp hàng hay diễu hành trong ngày hội thể thao ngày nay được cho là tàn dư của thời kỳ đó. Hiện nay, không chỉ các trường đại học và trung học, mà cả tiểu học, mẫu giáo và nhà trẻ ở Nhật đều tổ chức ngày hội thể thao, và thông thường sẽ bao gồm cả nội dung thi đấu cá nhân lẫn thi đấu tập thể.

Ở nước ngoài không có ngày hội thể thao giống như Nhật
Ngày hội thể thao Nhật Bản không chỉ có các nội dung cá nhân mà còn có nhiều hoạt động tập thể như diễu hành trong lễ khai mạc, thể dục đồng đội hay kỵ mã chiến. Trong khi đó, ở nước ngoài, ngoại trừ các môn thể thao cần chơi theo nhóm, rất hiếm khi có các sự kiện yêu cầu toàn bộ học sinh cùng hợp lực để hoàn thành một điều gì đó. Vì vậy, ngày hội thể thao Nhật Bản nhìn từ góc độ người nước ngoài thường có nhiều ý kiến trái chiều. Có người khen ngợi rằng “rất coi trọng tinh thần hợp tác và hoà hợp, đúng chất Nhật Bản” hay “hàng ngũ ngay ngắn và cảnh diễu hành rất đẹp”, nhưng cũng có ý kiến tiêu cực như “trông giống quân đội nên đáng sợ”, “tôi không thể làm được” hay “liệu có ý nghĩa gì khi dành quá nhiều thời gian cho luyện tập tập thể?”. Nhìn vào những phản ứng này, hẳn nhiều người sẽ tò mò rằng ngày hội thể thao ở nước ngoài được tổ chức như thế nào. Vậy ở Mỹ hay các nước khác có sự kiện tương tự ngày hội thể thao hay không?

2. Ở Mỹ có một sự kiện giống ngày hội thể thao gọi là “Field day”

Tại Mỹ, sự kiện được xem là tương đương với ngày hội thể thao Nhật Bản được gọi là “Field day”. Sau đây là phần giải thích về Field day và sự khác biệt so với ngày hội thể thao của Nhật.

Sự kiện để trẻ em tự do vận động cơ thể
Field day đúng như tên gọi, là ngày mà trẻ em ra sân vận động hay bãi đất trống để vui chơi và vận động cơ thể. Cụm từ này không chỉ mang nghĩa “ngày hội thể thao” hay “hoạt động ngoài trời” mà còn được dùng với ý nghĩa “ngày vui chơi thoả thích” hay “ngày tận hưởng giải trí”. Ngay từ đây, có lẽ bạn đã cảm nhận được bầu không khí khá khác so với ngày hội thể thao Nhật Bản.

Sự khác biệt lớn giữa “Field day” và ngày hội thể thao Nhật Bản
Điểm khác biệt lớn nhất là Field day có thể tham gia tự do. Không bắt buộc toàn bộ học sinh phải tham gia như ở Nhật, mà trẻ em có thể tự quyết định có tham gia hay không. Vì vậy,当然 sẽ có những em không tham gia, và cũng không có cảnh gia đình đến xem đông đủ như vào cuối tuần hay ngày lễ ở Nhật. Chỉ những em muốn tham gia mới ra sân và tự do tận hưởng những môn thể thao mình thích như đá bóng, ném rổ, v.v. Có thể nói rằng, so với ngày hội thể thao thì cách này giống với “giờ ra chơi tự do” ở Nhật hơn.

3. Thực ra ở nước ngoài, ngay cả môn “thể dục” cũng khác với Nhật Bản

Không chỉ ngày hội thể thao, mà ngay cả môn thể dục ở nước ngoài cũng có nhiều điểm khác biệt so với Nhật.

Những điểm khác nhau giữa thể dục ở nước ngoài và Nhật Bản
Ở nhiều quốc gia, không có trang phục thể dục giống như “đồ thể thao” mà học sinh Nhật Bản mặc khi học thể dục. Dù có thể có quy định “mặc quần áo dễ vận động”, nhưng về cơ bản học sinh được tự do lựa chọn, như quần jeans, áo hoodie, áo thun hay quần legging. Về cơ sở vật chất, trong khi ở Nhật hầu như trường nào cũng có nhà thể chất, thì ở nước ngoài như Mỹ, việc có hay không có phòng thể dục lại phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của từng trường, nên không có cũng là chuyện không hiếm. Đặc biệt, ở một số quốc gia Đông Á, môn thể dục thậm chí còn không phải là môn bắt buộc.

Nhiều quốc gia tổ chức thể dục theo dạng trò chơi đồng đội thay vì mang tính thi cử hay cạnh tranh. Ngay cả ở những trường có tổ chức giờ thể dục, nội dung giảng dạy cũng rất khác so với Nhật. Hãy lấy ví dụ ở Mỹ, Singapore và Trung Quốc.
・Mỹ
Giờ thể dục ở Mỹ được gọi là “PE”, thường diễn ra khoảng 1,2 lần mỗi tuần tuỳ trường. Không giống Nhật với các bài kiểm tra thể lực hay marathon, xà đơn, nhảy ngựa, mà chủ yếu là các trò chơi vận động. Học sinh tham gia các trò chơi do giáo viên придум ra hoặc thử các hoạt động như leo núi nhân tạo, đi xe, trong không khí vui vẻ như đang chơi.
・Singapore
Ở Singapore , quốc gia chú trọng giáo dục , giờ thể dục thường được tổ chức 2 lần mỗi tuần, với nội dung chủ yếu là các môn bóng và trò chơi như bóng đá, bóng rổ. Vì các môn học lý thuyết như tiếng Anh và toán được coi trọng hơn, nên thể dục được xem như thời gian thư giãn, giải trí để học sinh giải toả sau giờ học.

Ở Trung Quốc, bản thân giờ thể dục cũng không được tổ chức một cách tích cực
Ở Trung Quốc, vẫn có các trường tổ chức giờ thể dục, tuy nhiên về cơ bản thể thao được xem là lĩnh vực dành cho những học sinh tự tin về thể lực hoặc những người được tuyển chọn chuyên nghiệp. Không có các câu lạc bộ thể thao phổ biến như ở Nhật, và học sinh cũng được chia thành người có và không tham gia các hoạt động vận động.

4. Tổng kết

Ngày hội thể thao và giờ thể dục ở Nhật khác rất nhiều so với nước ngoài. Ở nước ngoài, các sự kiện này chủ yếu mang tính vui chơi, tự do và cá nhân. Trong khi ngày hội thể thao Nhật Bản mang không khí nghiêm túc và yêu cầu toàn bộ học sinh tham gia, thì điều này cũng có thể được xem là một yếu tố nuôi dưỡng tinh thần hoà hợp rất đặc trưng của người Nhật.