ĐIỂM QUA VÀI NÉT ĐỘC ĐÁO TRONG VĂN HÓA NHẬT BẢN

Trong suốt lịch sử của mình, Nhật Bản đã tiếp thu nhiều chuyên môn, bao gồm công nghệ, phong tục và văn hóa của các quốc gia khác nhau rồi pha trộn những nền văn hóa này lại để tạo ra nền văn hóa độc đáo của riêng mình. Ngày nay, lối sống đầy màu sắc của Nhật Bản ảnh hưởng từ văn hóa truyền thống châu Á và văn hóa phương Tây hiện đại.

1. Văn hóa truyền thống

Các nghệ thuật truyền thống nổi tiếng của Nhật Bản như “Kabuki”, “Noh” và “Bunraku” đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thế giới.

Kabuki là một vở kịch cổ điển có nguồn gốc từ đầu thế kỷ 17. Nó đặc trưng bởi nhịp điệu kể chuyện, trang phục sang trọng, trang điểm đầy màu sắc (Kumatori) nhấn mạnh vào nhân vật và việc sử dụng các thiết bị máy móc để đạt được hiệu ứng sân khấu đặc biệt. Cách trang điểm của diễn viên Kabuki nhấn mạnh vào tính cách và cảm xúc của nhân vật. Hầu hết các vở kịch của hãng đều dựa trên chủ đề thời trung cổ hoặc thời Edo của Nhật Bản và tất cả các diễn viên đều là nam, thậm chí cả nhân vật nữ cũng do nam diễn viên thủ vai.

Noh là hình thức sân khấu âm nhạc lâu đời nhất ở Nhật Bản, kể chuyện không chỉ thông qua đối thoại mà còn thông qua hát, nhạc đệm và khiêu vũ. Một đặc điểm khác của Noh là diễn viên chính trong trang phục lụa thêu, thường đeo mặt nạ gỗ sơn mài. Những chiếc mặt nạ khác nhau đại diện cho những nhân vật khác nhau, chẳng hạn như ông già, phụ nữ trẻ hay già, các vị thần, ma và thanh thiếu niên.

Kyogen là một loại hình hài kịch cổ điển được trình diễn thông qua các động tác và lời bài hát có tính cách điệu cao. Nó từng được biểu diễn giữa các tiết mục Noh, nhưng bây giờ đôi khi nó được biểu diễn độc lập.

Bunraku, có lẽ đã trở nên phổ biến vào khoảng cuối thế kỷ 16, là một loại hình múa rối được biểu diễn cùng với giọng hát kể chuyện và âm nhạc được chơi bởi “shamisen” (một nhạc cụ ba dây). Bunraku được coi là chương trình múa rối tinh tế và tinh tế nhất thế giới.

Các nghệ thuật truyền thống khác, chẳng hạn như trà đạo và Ikebana, đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của người dân Nhật Bản. Trà đạo (sado hoặc chado) là một phương pháp chuẩn bị trà xanh rất phức tạp. Tuy nhiên, nội dung của trà đạo vượt xa nghi thức chuẩn bị và phục vụ trà. Đó là một nghệ thuật sâu sắc và toàn diện, đòi hỏi kiến thức toàn diện, sâu sắc và sự tinh tế. Trà đạo cũng là một cách để khám phá mục đích cuộc sống và khuyến khích con người trân trọng thiên nhiên.

Nghệ thuật cắm hoa của Nhật Bản – ikebana có nguồn gốc từ việc dâng hoa trong Phật giáo sơ khai và đã được truyền bá và phát triển ở Nhật Bản trong hơn bảy thế kỷ. Nghệ thuật cắm hoa không chỉ đơn giản là việc sử dụng hoa cho mục đích trang trí. Nó đòi hỏi sự lựa chọn cẩn thận từng thành phần của từng tác phẩm, bao gồm cả việc lựa chọn vật liệu và các chậu hoa để đặt từng cành và hoa cũng như cách sắp xếp cây.

2. Văn hóa đương đại

Âm nhạc cổ điển được du nhập vào Nhật Bản từ phương Tây và trở nên cực kỳ phổ biến ở Nhật Bản, với các buổi hòa nhạc được tổ chức trên khắp đất nước. Nhật Bản cũng sản sinh ra nhiều nhạc trưởng (như Seiji Ozawa), nghệ sĩ piano và violin biểu diễn vòng quanh thế giới.

Năm 1951, Kurosawa đoạt giải Sư tử vàng tại Liên hoan phim Venice. Từ đó, phim Nhật Bản trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu. Tác phẩm của các đạo diễn nổi tiếng như Kenji Mizoguchi và Yasujiro Ozu đã giành được sự hoan nghênh rộng rãi. Gần đây, Takeshi Kitano đã đoạt giải Sư tử vàng tại Liên hoan phim Venice năm 1997 cho bộ phim Hanabi và giải Đạo diễn xuất sắc nhất năm 2003 cho bộ phim Zatoichi. Năm 2009, The Embalmer đoạt giải Oscar Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất. Các phim Nhật Bản đoạt giải Oscar, phim nổi tiếng nước ngoài hay nhất gồm có: The Embalmer của đạo diễn Yojiro Takita năm 2009 và Shoplifters của đạo diễn Hirokazu Koreda năm 2019.

Phim hoạt hình Nhật Bản được trẻ em Nhật Bản yêu thích từ những năm 1960 và hiện nay được lan truyền đi khắp nơi trên thế giới. Những loạt phim hoạt hình như Astro Boy, Doremon, Sailor Moon và Dragon Ball từ lâu đã trở thành niềm yêu thích của trẻ em trên toàn thế giới. Đồng thời, Spirited Away của đạo diễn Hayao Miyazaki đã giành giải Oscar cho Phim hoạt hình hay nhất năm 2003, và Howl’s Moving Castle đã giành được “Giải thưởng đóng góp kỹ thuật xuất sắc nhất” tại Liên hoan phim Venice năm 2004. Ngoài ra, Memory Block House còn đoạt giải Oscar Phim hoạt hình ngắn hay nhất năm 2009.

Về văn học, hai nhà văn Nhật Bản Kawabata Yasunari và Oe Kenzaburo đã đoạt giải Nobel Văn học. Đồng thời, có thêm nhiều tác phẩm của các nhà văn đương đại như Haruki Murakami, Banana Yoshimoto rất được giới trẻ Nhật Bản yêu thích và đã được dịch và xuất bản ra nhiều thứ tiếng.