Ở Nhật Bản, bàn ăn không chỉ đơn thuần là nơi thưởng thức ẩm thực, mà còn là không gian giao tiếp xã hội. Các buổi nomikai (飲み会 – tiệc nhậu), kaiseki (会席料理 – tiệc truyền thống), hay shain shokujikai (社員食事会 – tiệc công ty) đều đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng quan hệ cá nhân, củng cố tinh thần tập thể và thể hiện lễ nghĩa.
1. Nomikai – Văn hóa tiệc nhậu công ty
1.1 Ý nghĩa
- Nomikai không chỉ để uống rượu mà là cơ hội để xóa bỏ khoảng cách cấp bậc.
- Cấp trên và cấp dưới có thể chia sẻ cởi mở hơn so với môi trường văn phòng.
- Đây là dịp để thể hiện sự gắn kết và tinh thần đồng đội.
1.2 Nghi thức quan trọng
- Chỗ ngồi (kamiza và shimoza): Người có địa vị cao thường ngồi trong cùng (kamiza), người trẻ hoặc cấp dưới ngồi gần cửa (shimoza) để thuận tiện phục vụ.
- Rót rượu (sake, bia): Không tự rót cho mình, mà rót cho đồng nghiệp. Người nhận ly thường nâng bằng hai tay.
- Kanpai (乾杯): Cả nhóm đồng loạt nâng ly, tạo sự khởi đầu cho buổi tiệc.
- Tửu lượng: Uống nhiều hay ít không quan trọng bằng thái độ tham gia. Người không uống được thường gọi nước ngọt thay thế nhưng vẫn chúc mừng cùng nhóm.
2. Kaiseki – Nghi thức trong bữa tiệc truyền thống
2.1. Đặc điểm
- Kaiseki là hình thức ẩm thực cao cấp, thường xuất hiện trong tiếp khách, lễ hội hoặc tiệc kinh doanh quan trọng.
- Bữa tiệc gồm nhiều món nhỏ, sắp xếp theo trình tự chặt chẽ: khai vị, súp, sashimi, món nướng, món hầm, cơm, súp miso, tráng miệng.
2.2. Nghi thức ứng xử
- Thứ tự thưởng thức: Ăn từ tốn, theo trình tự phục vụ.
- Chén, bát: Luôn nâng lên khi ăn, đặc biệt là súp và cơm.
- Lời chào trước – sau: Không quên “Itadakimasu” và “Gochisousama deshita”.
- Không lãng phí: Ăn gần hết, thể hiện sự tôn trọng với đầu bếp và thiên nhiên.
3. Tiệc công ty & giao tiếp qua bàn ăn
3.1. Các dịp thường thấy
- Bōnenkai (忘年会): Tiệc cuối năm để “quên đi mệt mỏi”.
- Shinnenkai (新年会): Tiệc chào năm mới.
- Kangeikai (歓迎会): Tiệc chào đón nhân viên mới.
- Sōbetsukai (送別会): Tiệc chia tay đồng nghiệp.
3.2. Quy tắc ứng xử
- Khi chào mừng khách: Nhân viên trẻ thường đảm nhận việc chào đón, rót đồ uống.
- Khi nâng ly: Chú ý để ly của mình thấp hơn người có địa vị cao hơn.
- Câu chuyện: Thường nhẹ nhàng, xoay quanh công việc và sở thích; tránh đề tài nhạy cảm như chính trị, tôn giáo.
- Thanh toán: Thường do công ty chi trả, nhưng trong nhóm nhỏ có thể chia đều (warikan – 割り勘).
4. Ý nghĩa văn hóa & xã hội
- Tăng cường tinh thần Wa (和 – hòa hợp): Qua tiệc tùng, mọi người gắn bó và thấu hiểu nhau hơn.
- Giảm khoảng cách cấp bậc: Tạo sự thân mật, thúc đẩy làm việc nhóm.
- Ẩm thực gắn liền với lễ nghĩa: Dù trong tiệc vui nhộn, các quy tắc nhỏ vẫn được duy trì, phản ánh sự tôn trọng và kỷ luật.
- Cầu nối công việc: Nhiều mối quan hệ đối tác, hợp đồng kinh doanh được khởi nguồn từ bàn tiệc.
Nghi thức trong tiệc tùng và giao tiếp công việc qua bàn ăn ở Nhật Bản cho thấy:
- Ăn uống không chỉ để no bụng mà còn là nghệ thuật xây dựng mối quan hệ.
- Từ những bữa tiệc vui vẻ ở izakaya đến kaiseki trang trọng, tất cả đều mang tinh thần Omotenashi (hiếu khách) và Wa (hòa hợp).
Trong thế giới hiện đại, dù nhịp sống gấp gáp, người Nhật vẫn duy trì những nghi thức ấy như một cầu nối nhân văn, giúp gắn kết con người trong công việc và xã hội.
Công ty TNHH Giáo dục và Dịch thuật IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
