Sức mạnh của Anime: Bí quyết học ngoại ngữ

“Anime! Anime!” Đó là phản ứng thường thấy khi tôi hỏi du học sinh về lý do họ bắt đầu học tiếng Nhật. Khi tôi hỏi: “Những ai bắt đầu học tiếng Nhật vì anime thì giơ tay lên nào?”, khoảng 70~80% sinh viên giơ tay. Điều đó cho thấy rõ mức độ ảnh hưởng mạnh mẽ của anime đối với du học sinh ngày nay. Lần này, chúng ta hãy cùng nói về ảnh hưởng của anime Nhật Bản.

(Tác giả: Shiga Reiko – Giảng viên. Sau khi trở về Nhật từ nơi chồng công tác, bà chuyển từ nội trợ sang làm giáo viên tiếng Nhật. Sau nhiều năm giảng dạy tại trường tiếng Nhật ở Tokyo, bà học tiếp cao học.
Sau khi tốt nghiệp cao học, bà trở thành giảng viên đào tạo giáo viên tiếng Nhật và giảng viên đại học.
Hiện nay, ngoài việc giảng dạy cho du học sinh, bà còn phụ trách các môn giáo dục nhập môn cho sinh viên Nhật và phương pháp giảng dạy tiếng Nhật.)

1. Bí quyết học ngoại ngữ là gì?

“Càng xem anime và nghe tiếng Nhật, em càng hiểu được tiếng Nhật.” Đây là lời của một sinh viên đã tự học tiếng Nhật cho đến khi vào đại học. Sinh viên trao đổi này nói tiếng Nhật rất trôi chảy. “Mỗi lần xem anime, nếu phải đọc phụ đề thì em không thể theo dõi kỹ chuyển động của nhân vật, nên em muốn nghe trực tiếp hiểu được âm thanh. Vì vậy em bắt đầu học tiếng Nhật một cách chính thức.” Đây là chia sẻ của một du học sinh, cách nói chuyện của em rất tự nhiên, sử dụng được cả những cách diễn đạt tinh tế. Khi hỏi lý do học tiếng Nhật, phần lớn sinh viên đều nhắc đến anime. Có lẽ vì đã quen nghe tiếng Nhật từ nhỏ, nên nhiều sinh viên rất mạnh về khả năng nghe. Đôi khi có những sinh viên nói trôi chảy đến mức khiến người dạy phải ngạc nhiên. Bí quyết học ngoại ngữ là gì?

2. Ảnh hưởng của manga

Manga cũng có ảnh hưởng rất lớn. Trước đây, có một du học sinh đến từ châu Âu từng kể rất say sưa về một bộ manga thể thao. Dù em đọc bản dịch sang ngôn ngữ mẹ đẻ, nhưng em nói rằng đã nhìn thấy “tâm hồn người Nhật” trong đó.

Trong manga có rất nhiều từ như “bạn bè”, “mọi người”, “cùng nhau”. Vì là manga về thể thao đồng đội nên những từ này xuất hiện thường xuyên. Tuy nhiên, ở quê hương của sinh viên đó, nơi đề cao chủ nghĩa cá nhân, ngay cả trong thể thao tập thể, tư duy “cùng nhau” cũng không phổ biến. Vì thế, em cảm thấy những khái niệm ấy thật mới mẻ.

Từ trải nghiệm đó, em bắt đầu quan tâm đến cách suy nghĩ của người Nhật và con người Nhật Bản, rồi quyết định học tiếng Nhật. Quả thật, khả năng cảm nhận sâu sắc từ manga của em cũng rất đáng nể. Qua những câu chuyện của sinh viên, tôi cảm nhận rõ ràng sự hiện diện ngày càng lớn của anime và manga như động lực học tiếng Nhật.

3. Kết quả khảo sát của Quỹ Giao lưu Quốc tế

Một minh chứng rõ ràng là kết quả khảo sát do Quỹ Giao lưu Quốc tế công bố vào tháng 11/2022.
Quỹ này cứ 3 năm lại tiến hành khảo sát tình hình giảng dạy tiếng Nhật ở nước ngoài.

Theo khảo sát năm 2021, ba lý do chính khiến người học tiếng Nhật là:

Quan tâm đến bản thân tiếng Nhật: 60,1%
Quan tâm đến anime, manga, J-pop, thời trang: 59,9%
Quan tâm đến lịch sử, văn học, nghệ thuật: 47,9%

So với năm 2018, tỷ lệ quan tâm đến văn hóa đại chúng Nhật giảm nhẹ, nhưng vẫn chiếm khoảng 60%. Điều đó cho thấy anime và manga vẫn là động lực học tiếng Nhật rất lớn.

4. Xu hướng người học tiếng Nhật

Số người học tiếng Nhật tăng đều đến năm 2012 (3.985.669 người), sau đó dao động và đến năm 2021 là 3.794.714 người.

Top 10 quốc gia có người học tiếng Nhật nhiều nhất:

Trung Quốc – 1.057.318
Indonesia – 711.732
Hàn Quốc – 470.334
Úc – 415.348
Thái Lan – 183.957
Việt Nam – 160.582
Mỹ – 161.402
Đài Loan – 143.632
Philippines – 44.457
Malaysia – 38.129

So với 2018, chỉ có Trung Quốc, Indonesia và Úc là tăng số lượng học viên. Trung Quốc tăng hơn 52.000 người.

5. Sự gia tăng người học tiếng Nhật trong giáo dục trung học tại Trung Quốc

Đáng chú ý là số người học tiếng Nhật ở bậc trung học tại Trung Quốc tăng gấp 3,7 lần, đạt hơn 335.000 người, chiếm khoảng 30% tổng số người học.

Nguyên nhân là do kỳ thi đại học cho phép chọn tiếng Nhật thay cho tiếng Anh. Tiếng Nhật được xem là dễ hơn vì:

Có chung chữ Hán
Quen thuộc từ nhỏ qua anime và manga
Phạm vi thi hẹp hơn tiếng Anh

Ngoài ra, quan hệ Nhật – Trung cải thiện và du lịch Nhật Bản phát triển cũng thúc đẩy việc học tiếng Nhật như một sở thích và tri thức văn hóa.

6. Kết luận

Sự gia tăng người học tiếng Nhật tại Trung Quốc, đặc biệt ở bậc trung học, không chỉ do yếu tố thi cử mà còn nhờ ảnh hưởng sâu rộng của anime và manga từ nhỏ. Điều này cho thấy sức mạnh mềm của văn hóa Nhật Bản đang lan tỏa mạnh mẽ. Hy vọng rằng xu hướng này sẽ tiếp tục trong tương lai dài lâu.