Tanabata – Lễ hội ước nguyện tô điểm mùa hè Nhật Bản

Lễ hội Tanabata là gì?

Vào ngày 7 tháng 7 hằng năm, một trong những lễ hội mùa hè nổi tiếng nhất ở Nhật Bản được tổ chức – Tanabata. Vào dịp này, tanzaku (短冊) – những mảnh giấy nhỏ được viết những điều ước của mọi người trên khắp Nhật Bản và họ treo chúng trên cành tre với hy vọng rằng những điều ước của họ sẽ được các vì sao ban phước.
Lễ hội sao bắt nguồn từ câu chuyện tình lãng mạn của Orihime và Hikoboshi – hai vị thần yêu nhau nhưng lại xa cách nhau trong suốt cả năm, chỉ gặp nhau vào đêm Thất tịch. Do đó, Tanabata không chỉ là thời điểm để mọi người cầu nguyện, nhắc nhở về giấc mơ và bất kỳ cuộc gặp gỡ nào mà họ có thể đã quên trong cuộc sống.

Nguồn gốc và ý nghĩa

Lễ hội Tanabata bắt nguồn từ ngày lễ tình nhân ở Trung Quốc bắt nguồn từ câu chuyện tình yêu giữa nàng Chức Nữ (織姫 – Orihime) và chàng Ngưu Lang (彦星 – Hikoboshi). Orihime là con gái của Ngọc Hoàng và có tài dệt vải điêu luyện, còn Hikoboshi là một chàng bò chăm chỉ. Họ yêu nhau sâu đậm nhưng vì quá si mê mà bỏ bê công việc. Điều này khiến Ngọc Hoàng tức giận và chia cắt họ ở hai bên bờ sông của dải Ngân Hà. Nhưng Ngọc Hoàng thương xót tình cảm đôi lứa nên cho phép họ gặp nhau mỗi năm một lần vào tối ngày 7 tháng 7.

Khi câu chuyện này lần đầu tiên được kể ở Nhật Bản vào thời kỳ Nara (thế kỷ thứ 8), nó đã được kết hợp với các truyền thống địa phương như nghi lễ Tanabata-tsume, mà mọi người tham gia để cầu nguyện cho khả năng thủ công được nâng cao. Từ thời điểm đó, lễ hội Tanabata như ngày nay đã được khởi xướng.
Ý nghĩa sâu sắc của Tanabata là thể hiện hy vọng, những giấc mơ được gửi lên bầu trời với hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn. Viết những điều ước lên tanzaku và gắn chúng vào cành tre tượng trưng cho hy vọng rằng những điều ước này sẽ được ban cho, vươn tới thiên đường.

Các hoạt động suy suốt lễ hội

1. Viết điều ước lên tanzaku (短冊) và treo lên cành tre

Đây là hoạt động biểu tượng nhất của lễ hội Tanabata.

Người ta dùng những tấm giấy nhiều màu gọi là tanzaku, viết điều ước của mình lên đó. Những điều ước có thể liên quan đến việc học tập, việc làm, sức khỏe, tình yêu và các chủ đề khác.

Sau khi viết xong tác phẩm cuối cùng, họ gắn những tanzaku này vào măng tre. Tre được tôn kính như một biểu tượng thiêng liêng, dễ dàng phát triển đến mức cao, tượng trưng cho những điều ước gửi đến các vị thần trên trời.

2. Trang trí phố phường với các vật phẩm truyền thống

Đặc biệt là ở các thành phố lớn: Sendai (仙台), Hiratsuka (平塚) thì khắp đường phố được trang trí bằng hàng nghìn dải giấy màu sắc, lồng đèn giấy, dải lụa ngũ sắc… Những vật trang trí này không chỉ đẹp mắt mà còn mang những ý nghĩa riêng:

Fukinagashi (吹き流し): dải lụa dài tượng trưng cho sợi chỉ của Chức Nữ, cầu nguyện cho sự khéo léo .

Kamigoromo (紙衣) trang phụ giấy, cầu nguyện cho sức khỏe và sự bảo vệ khỏi tai ương .

Orizuru (折鶴)những con hạc giấy, tượng trưng cho cuộc sống lâu dài và hạnh phúc.

3. Diễu hành, Khiêu vũ và Biểu diễn Nghệ thuật

Nhiều nơi tổ chức diễu hành, biểu diễn khiêu vũ truyền thống và đánh trống taiko sôi động. Ngoài ra còn có các buổi trình diễn yukata, khi đó lại càng có thêm không khí mùa hè rực rỡ và đầy màu sắc

Một số nơi sẽ tổ chức hội chợ đêm (夜市), bán các món ăn đường phố đặc trưng của Nhật Bản như takoyaki, yakisoba, kakigoori (đá bào vị trái cây), giúp không khí lễ hội thêm phần nhộn nhịp.

4. Bắn pháo hoa (花火大会)

Ở một số lễ hội Tanabata lớn, đặc biệt là tại Sendai, lễ hội kết thúc bằng màn bắn pháo hoa hoành tráng. Những chùm pháo hoa rực sáng trên nền trời đêm tượng trưng cho niềm hy vọng, ước mơ bay cao và trở thành hiện thực.

Ý nghĩa

Lễ hội Tanabata không chỉ là dịp để người Nhật kể lại câu chuyện tình yêu đầy cảm động giữa Chức Nữ và Ngưu Lang mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về khát vọng và niềm hy vọng trong cuộc sống. Thông qua việc viết điều ước lên những tấm tanzaku và trang trí trên cành tre, mọi người gửi gắm mong muốn về sự thành công trong học tập, công việc, sức khỏe hay tình duyên.

Không khí lễ hội rực rỡ sắc màu cùng các hoạt động như diễu hành, mặc yukata, tham gia hội chợ đêm và thưởng thức pháo hoa không chỉ tạo nên niềm vui mà còn giúp gắn kết cộng đồng. Tanabata cũng phản ánh một phần nét đẹp văn hóa truyền thống của Nhật Bản: sự tinh tế, lãng mạn và niềm tin vào những điều tốt đẹp.

Ngày nay, Tanabata đã trở thành một lễ hội mùa hè tiêu chuẩn của Nhật Bản và thực sự thu hút rất nhiều người, rất nhiều khán giả. Đây là thời điểm mọi người có thể bày tỏ mong muốn của mình, ở bên nhau và trân trọng sự tồn tại của đức tin và hy vọng hướng tới tương lai.