Thư pháp là gì trong văn hóa Nhật Bản? Cử chỉ cơ bản và năm kiểu phông chữ

Thư pháp, một trong những truyền thống văn hóa của Nhật Bản, đang ngày càng phổ biến ở nước ngoài vì vẻ đẹp giản dị của nó. Mặc dù người Nhật nào cũng biết về thư pháp, nhưng khi bạn cố gắng giải thích chi tiết về nó, chẳng hạn như thư pháp là gì, nguồn gốc và cách thực hiện, thì thực tế vẫn còn nhiều điều mà mọi người không biết.

Ở đây, chúng tôi sẽ giải thích tổng quan về thư pháp như một phần của văn hóa Nhật Bản, cũng như những cử chỉ và phong cách cơ bản của thư pháp. Tại sao không khám phá lại vẻ đẹp của thư pháp bằng cách hiểu những điều cơ bản của thư pháp?

Văn hóa "thư pháp" truyền thống của Nhật Bản là gì?

Đầu tiên, chúng tôi sẽ cung cấp tổng quan về thư pháp Nhật Bản.

Thư pháp thực chất là gì?

Thư pháp là một phương pháp biểu đạt trong đó người ta viết các ký tự trên giấy bằng mực và một dụng cụ viết gọi là “bút”, và truyền tải suy nghĩ của mình thông qua các ký tự và phông chữ đó. Viết thư không chỉ là việc viết thư mà còn là phương tiện thể hiện bản thân, do đó cũng có thể được coi là một nghệ thuật.

Thư pháp đòi hỏi sự tập trung và khả năng viết chữ đẹp, do đó được coi là một bài tập rèn luyện tinh thần và tự tu dưỡng.

Là tiền thân của thư pháp, học sinh được học shuji ở trường, nhưng sự khác biệt lớn giữa shuji và thư pháp là liệu nó có liên quan đến việc thể hiện bản thân hay không. Trong khi mục đích của thư pháp là viết những chữ đẹp, cân đối bằng cách sử dụng đúng thứ tự nét, thư pháp cũng sử dụng những chữ in đậm, không có cấu trúc. Mục đích là thể hiện sức mạnh, sự tinh tế, nỗi buồn, v.v. thông qua các ký tự được viết ra.

Thư pháp có thể được chia thành “kanji” và “kana”, và nếu bạn bao gồm “kanji-kana hỗn hợp”, tức là sử dụng kết hợp cả hai, thì nó có thể được chia thành ba loại.

Nguồn gốc của thư pháp

Người ta nói rằng thư pháp có nguồn gốc từ Trung Quốc khi nó được du nhập vào Nhật Bản. Thư pháp phát triển ở Trung Quốc, nơi có nền văn hóa sử dụng chữ Hán, và được du nhập vào Nhật Bản vào thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 7, từ thời Asuka đến thời Nara, cùng với Phật giáo, dưới hình thức sao chép kinh điển. Cùng với thư pháp, phương pháp làm bút lông, mực và cách làm giấy cũng được truyền lại.

Khả năng viết bằng bút lông và mực được coi là một phần quan trọng trong nền giáo dục của giới samurai và quý tộc thời bấy giờ. Giống như nhiều nền văn hóa, nghệ thuật và giải trí khác, theo thời gian, thư pháp không còn giới hạn ở giới samurai và quý tộc mà còn được nhiều người dân thường yêu thích.

Hầu hết người dân Nhật Bản đều có cơ hội học thư pháp thông qua các lớp học thư pháp hoặc bài học ở trường, và có thể nói rằng thư pháp đã ăn sâu vào cuộc sống của người Nhật Bản hiện đại, chẳng hạn như thông qua thẻ quà tặng dùng trong đám cưới, đám tang, thiệp mừng năm mới và thư pháp năm mới.

Cử chỉ cơ bản trong thư pháp

Tiếp theo, chúng tôi sẽ giải thích những cử chỉ cơ bản trong thư pháp Nhật Bản.

Cách ngồi

Cách ngồi cơ bản khi luyện thư pháp là ngồi thẳng trên đệm. Nếu bạn không quen ngồi ở tư thế seiza, hoặc nếu bạn bị đau lưng hoặc đau khớp và thấy khó khăn khi ngồi, bạn có thể ngồi trên ghế hoặc sử dụng thiết bị hỗ trợ để giúp bạn ngồi ở tư thế seiza, nhưng điều quan trọng là không được ngồi tạo thành một góc với bàn làm việc.

Tư thế và cách cầm cọ

Tư thế của bạn phải giống như khi bạn ngồi, lưng phải thẳng. Cẩn thận không nên viết khi lưng còng hoặc tay đặt nghiêng trên bàn.

Khi tạo mực bằng cách chà xát đá, hãy đổ một ít nước vào phần lõm ở đầu đá và nhẹ nhàng chà mực vào đó. Nếu bạn tập trung và chà xát mực một cách chậm rãi trong một thời gian, mực sẽ dần tan trong nước và tạo thành mực dạng lỏng.

Khi mực đã sẵn sàng, nhúng cọ vào mực. Dùng ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa để giữ phần giữa của cọ. Khi viết bằng bút chì, bút chì được giữ ở một góc hơi nghiêng, nhưng khi viết bằng cọ, cọ phải được giữ thẳng lên trên. Khi viết, bạn nên ấn nhẹ tờ giấy bằng tay không thuận (tay bạn dùng để viết).

Quần áo

Khi luyện tập thư pháp, không có yêu cầu cụ thể nào về trang phục đặc biệt như “đồng phục kendo” hay “đồng phục judo”, và về cơ bản bạn có thể viết bằng bất kỳ trang phục nào bạn thích. Tuy nhiên, tốt nhất là tránh mặc quần áo trắng hoặc mới vì có nguy cơ mực bị bắn và bị bẩn.

Chúng tôi không khuyên dùng những chiếc áo khoác có cổ tay bồng, viền tua rua hoặc có lỗ mở lớn như tay áo loe vì chúng có thể bị ướt nước. Sẽ an toàn khi luyện tập thư pháp khi mặc quần áo màu đen hoặc quần áo mà bạn không còn mặc nữa.

Có năm loại thư pháp chính dành cho chữ kanji.

Cuối cùng, chúng ta hãy giải thích năm loại phông chữ kanji được sử dụng trong thư pháp Nhật Bản.

Năm phông chữ kanji viết bằng bút lông

Có năm kiểu thư pháp dành cho chữ Kanji như sau:

・Tensho: Ký tự được viết trên con dấu và hộ chiếu của người có quốc tịch Nhật Bản. Các góc của các chữ Hán góc cạnh như “田” (cánh đồng) và “日” (mặt trời) được gọi là “tensetsu” (góc gấp), nhưng trong chữ triện, các góc này được đặc trưng bởi hình tròn và cong.

・Reisho (chữ viết hành chính): Các ký tự như “Tờ tiền của Ngân hàng Nhật Bản” và “10.000 yên” được viết trên tiền giấy Nhật Bản được viết theo chữ viết hành chính. Phong cách này được tạo ra dựa theo chữ triện và có đặc điểm là nét chữ và nét vẽ phẳng, nhưng đáng ngạc nhiên là nó lại hiếm khi được sử dụng trong thư pháp thực tế.

・Kaisho: Kaisho là một phong cách thư pháp được sáng tạo dựa trên chữ viết của giáo sĩ và là nền tảng của thư pháp. Đây là phong cách thư pháp đầu tiên mà học viên được học trong các lớp học thư pháp, và vì khả năng viết chữ đẹp theo quy tắc là điều kiện tiên quyết để thành thạo các phong cách khác hoặc tạo hình các ký tự, nên đây cũng là một phong cách quan trọng để thành thạo thư pháp.

・Gyosho: Gyosho cũng là một phong cách thư pháp có nguồn gốc từ chữ viết của giáo sĩ. Kiểu chữ này có đặc điểm là phong cách viết uyển chuyển, là phiên bản hơi khác biệt của chữ viết thông thường, với các nét cọ được viết liên tục không dừng lại và một số ký tự bị bỏ qua.

・Sosho (chữ viết thảo): Sosho là một phong cách viết của tiếng Nhật tương tự như chữ viết thảo của tiếng Anh. Vì có thể viết nhanh nên các ký tự thậm chí còn viết nghiêng hơn cả chữ viết thảo. Chữ thảo rất khó viết và đọc nếu không có trình độ hiểu biết nhất định, vì vậy nó được coi là phong cách thư pháp dành cho những người viết thư pháp trình độ cao.

Người mới học thư pháp nên bắt đầu bằng chữ viết thường

Khi người mới học thư pháp đang học các phong cách thư pháp, tốt nhất là nên bắt đầu với kiểu chữ thông thường được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày, sau đó luyện tập kiểu chữ chạy ít bất quy tắc hơn, và khi bạn đã quen với kiểu chữ không quy tắc này, hãy chuyển sang kiểu chữ thảo không quy tắc hơn và có nét thiếu sót.

Kết luận

Thư pháp có nguồn gốc từ xa xưa, được du nhập vào Nhật Bản từ Trung Quốc cùng với Phật giáo vào khoảng thời kỳ Nara. Thư pháp là một hình thức thể hiện bản thân bằng cách sử dụng bút lông và mực để tạo nên các ký tự. Học sinh sẽ học tư thế ngồi thẳng cơ bản và cầm bút thẳng, cũng như năm phong cách thư pháp cơ bản. Ngoài những dịp lễ nghi và viết thiệp mừng năm mới, thỉnh thoảng bạn cũng nên thử luyện tập thư pháp như một hình thức rèn luyện tâm linh.