THƯỞNG THỨC VĂN HÓA YATAI CỦA FUKUOKA

Không còn nghi ngờ gì nữa, ẩm thực Nhật Bản là một trong những nền ẩm thực tuyệt vời nhất thế giới. Hàng triệu người đến thăm quốc đảo này mỗi năm để thử các món ăn nổi tiếng thế giới như ramen, sashimi, yakitori và sukiyaki, chỉ kể tên một vài món. Thật dễ dàng để đi bộ xuống hầu hết mọi con phố ở Nhật Bản và tìm thấy một nhà hàng bán đồ ăn.

Ở một thị trấn nhỏ, điều này có thể chỉ có nghĩa là một obasan địa phương phục vụ món shōgayaki truyền thống ngon tuyệt trong phòng ăn của bà, trong khi ở Tokyo, bạn có thể tìm thấy rất nhiều quán ăn được gắn sao Michelin nếu muốn.

Tuy nhiên, nếu bạn đang tìm kiếm một địa điểm độc đáo hơn để chữa cơn đói, hãy đến các quầy hàng yatai ở thành phố Fukuoka, phía nam Kyushu. Là một trong số ít nơi còn lại mà bạn có thể tìm thấy phong cách quầy hàng thực phẩm độc lập này ở Nhật Bản, rất đáng để ghé thăm thành phố phía nam này.

Nguồn gốc khiêm tốn

Yatai là những quầy hàng ăn di động nhỏ ở Nhật Bản. Chúng được đẩy đến nơi kinh doanh và dựng lên, sau đó được dỡ xuống vào sáng sớm và đỗ ở nơi khác khi không sử dụng.

Loại quầy hàng ăn này đã có từ nhiều thế kỷ trước ở Nhật Bản, nhưng yatai ngày nay đã trở nên phổ biến trong thời kỳ Minh Trị (1868 – 1912) và đã hồi sinh sau Thế chiến II vào khoảng năm 1945 như một cách để nuôi sống một bộ phận dân số đang phải chịu đựng những tác động của suy thoái kinh tế cực độ và tình trạng thiếu lương thực. Quay trở lại ngày xưa, bạn có thể tìm thấy yatai trên khắp đất nước, vì sự tự do mà những cấu trúc này mang lại có nghĩa là chúng dễ dàng được dựng lên bên lề đường hoặc bất cứ nơi nào thuận tiện. Đến năm 1965, chỉ riêng khu vực Hakata của Thành phố Fukuoka đã có hơn 400 quầy hàng yatai khác nhau.

Theo thời gian, con số này đã giảm đi đáng kể. Yatai rất khó tìm thấy ở hầu hết các nơi trên đất nước, và trên thực tế, nơi duy nhất bạn có thể tìm thấy bất cứ thứ gì gần giống với những gì diễn ra vào giữa những năm 1900 là Fukuoka. Mặc dù bạn sẽ tìm thấy một số địa điểm rải rác quanh thành phố, nhưng nơi tập trung nhiều nhất nằm ở phía nam của Đảo Nakasu dọc theo bờ sông.

Giờ mở cửa và giờ cao điểm

Yatai đã trở thành điểm đến phổ biến cho nhiều cư dân Fukuoka và khách du lịch, đặc biệt là vào cuối tuần. Chúng đã chuyển từ lựa chọn tiết kiệm sang nguồn cung cấp đồ ăn đêm hợp thời trang, ấm cúng và tiện lợi hơn. Do đó, nhiều quầy hàng bắt đầu mở cửa từ 6:30-7:00 tối. Nói cách khác, đây không phải là điểm ăn sáng muộn. Yatai mở cửa khá muộn, nhưng nếu bạn là người thích tiệc tùng đến tận sáng sớm, đừng mong đợi đến đó. Hầu hết các quầy hàng sẽ bắt đầu đóng cửa vào khoảng nửa đêm, vì vậy nếu bạn định ra ngoài muộn, hãy mua một ít đồ ăn trước khi buổi tối của bạn bắt đầu.

Như bạn có thể mong đợi khi xem xét mức độ phổ biến của họ, việc phải chờ đợi để có chỗ ngồi là điều không hiếm. Tôi thực sự khuyên bạn chỉ nên đi cùng một hoặc hai người khác, vì hầu hết các địa điểm chỉ có đủ chỗ ngồi cho tối đa 8-10 người, và việc sắp xếp chỗ ngồi cho một nhóm lớn là gần như không thể và gây áp lực cho việc kinh doanh. Ngoài ra, hãy cân nhắc lên kế hoạch cho chuyến thăm của bạn ngay sau khi họ mở cửa, hoặc sau giờ cao điểm 8 giờ tối-10 giờ tối khi các yatai chật kín những người làm công ăn lương và khách du lịch đói bụng.

Sự quyến rũ của Yatai

Một trong những điều tuyệt vời về yatai là ranh giới xã hội mà nó cho phép bạn phá vỡ. Xã hội Nhật Bản nổi tiếng là khá riêng tư. Thật hiếm khi có thể trò chuyện với người dân địa phương mà bạn gặp trên phố, trên tàu hoặc thậm chí trong quán bar. Tuy nhiên, tại một yatai, không gian rất hạn chế đến mức các ghế ngồi được chen chúc nhau và không có gì lạ khi bạn có thể trao đổi đôi chút với những người ngồi gần bạn. Nhiều khách hàng thậm chí còn trò chuyện với chủ quán sau quầy, vì vậy đừng ngại! Nếu điều đó nghe có vẻ đáng sợ với bạn, bạn luôn có thể hỏi về thực đơn và gọi món bằng tiếng Nhật.

Một Lịch Sử Đầy Biến Động

Mặc dù yatai ngày nay rất phổ biến, nhưng chúng chắc chắn đã trả giá. Sau khi chúng hồi sinh sau Thế chiến thứ hai, đã có một giai đoạn vào những năm 1960 khi chính phủ bắt đầu đàn áp chúng. Thế vận hội mùa hè năm 1964 ở Tokyo có nghĩa là họ muốn đổi thương hiệu Nhật Bản thành hiện đại và sạch sẽ – điều mà yatai không được xem xét. Tuy nhiên, yatai ở Fukuoka đã thành lập một hiệp hội thương mại vào năm 1950, và do đó có thể tồn tại mà hầu như không bị tổn hại.

Những người bán hàng rong có thể thở phào nhẹ nhõm cho đến năm 1995, khi chính phủ ký một luật mới có hiệu lực, trong đó nêu rõ rằng quyền sở hữu yatai chỉ có thể được thừa kế. Nói cách khác, nếu họ quyết định bán doanh nghiệp, chủ sở hữu yatai chỉ có thể làm như vậy với vợ/chồng hoặc con cái. Điều này có nghĩa là, trong một thời gian dài, tương lai của yatai dường như đã bị diệt vong.

May mắn thay, cuối cùng thị trưởng Fukuoka đã nhìn thấy giá trị trong việc bảo tồn những địa điểm này. Vào những năm 2010, ông đã giúp đưa vào thực thi các luật mới giúp yatai ở Fukuoka tồn tại. Sau đó, vào năm 2016, những giấy phép yatai mới đầu tiên sau nhiều thập kỷ đã được cấp, một ngày mà hầu hết các chủ doanh nghiệp có lẽ không bao giờ nghĩ rằng họ sẽ sống để chứng kiến một lần nữa. Các gian hàng ở Nakasu, Tenjin và những nơi khác trên khắp thành phố kể từ đó vẫn tiếp tục phát triển, thu hút hàng nghìn du khách mỗi đêm.

Ăn gì

Đến thời điểm này, bạn đã biết lịch sử, thời điểm nên đi và nên nói gì. Nhưng bạn có hỏi yatai thực sự phục vụ những loại đồ ăn ngon nào không? Trên thực tế, sự đa dạng khá hạn chế. Bạn cũng sẽ không tìm thấy bất kỳ đồ ăn sống nào vì điều này đã bị chính phủ cấm từ lâu. Vì vậy, thật không may là không có sushi! Tuy nhiên, họ hầu như luôn phục vụ một trong số ít món sau: tonkotsu ramen, yakitori hoặc oden. Đồ uống cũng được phục vụ thoải mái, vì vậy hãy cân nhắc gọi cho mình một cốc bia để tham gia như một người dân địa phương.

Chỉ cần nhớ rằng trong khi đồ ăn ngon, yatai là về không gian, và đây thực sự là nơi chúng tỏa sáng. Nếu bạn chỉ quan tâm đến hương vị, bạn chắc chắn có thể tìm thấy những nơi tốt hơn ở Fukuoka. Ngay cả khi đúng như vậy, tôi vẫn khuyên bạn nên dành ít nhất một buổi tối để trải nghiệm hình thức ăn uống độc đáo này tại Nhật Bản.

Theo thời gian, sự tiện lợi và tốc độ ăn uống nhanh thường làm lu mờ truyền thống ở nhiều nơi trên thế giới; Nhật Bản cũng không ngoại lệ. Yatai đóng vai trò như một lời nhắc nhở tuyệt đẹp về di sản văn hóa và ẩm thực phong phú của đất nước. Những quầy hàng thực phẩm quyến rũ này không chỉ cung cấp một bữa ăn, mà còn là một trải nghiệm—một cơ hội để thưởng thức hương vị địa phương, kết nối với các đầu bếp thân thiện và những người ăn cùng, và bước vào một phần lịch sử khó có thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên đất nước này.

Cho dù bạn đang thưởng thức một bát tonkotsu ramen nóng hổi, thưởng thức tiếng xèo xèo của yakitori trên vỉ nướng hay chỉ đơn giản là đắm mình trong bầu không khí sôi động, ghé thăm một yatai là một cuộc phiêu lưu khó quên. Đối với người nước ngoài sống tại Nhật Bản, đây là cơ hội để đón nhận sự ấm áp và hiếu khách làm nên nét độc đáo của nền văn hóa Nhật Bản.

Vì vậy, lần tới khi bạn đến Fukuoka, hãy bỏ qua những nhà hàng sang trọng và đến các quầy hàng ven sông – bạn sẽ ra về với cái bụng no căng, trái tim vui vẻ và một câu chuyện đáng chia sẻ.