Người biên dịch sẽ khó tìm được các thuật ngữ chuẩn xác để viết hay dịch tài liệu về chủ đề khuyết tật nếu không thuộc cộng đồng người khuyết tật.
Sử dụng ngôn ngữ lỗi thời thể hiện định kiến cũ của mọi người về người khuyết tật. Đó là lý do tại sao biên dịch viên phải biết cách sử dụng ngôn ngữ để miêu tả họ phù hợp.
Những khía cạnh cần xem xét khi viết và dịch văn bản về người khuyết tật
Người khuyết tật không phải là một nhóm người đồng nhất. Họ là những cá nhân có những khả năng đặc biệt, có nguyện vọng và nhu cầu riêng. Vậy nên, những bài viết, bản tin về người khuyết tật luôn dùng ngôn ngữ “people-first” nhấn mạnh về chính con người họ chứ không phải tập trung vào sự không toàn vẹn của cơ thể. Ví dụ, nên dùng thuật ngữ “a person with a disability” thay vì “a disabled person”.
Một số thuật ngữ thường dùng về ngôn ngữ people-first
Nên | Không nên |
accessible parking | handicap parking |
disability | handicap |
has (e.g. she has muscular dystrophy) | suffers from, is a victim of |
people without disabilities, typical person, non-disabled person | normal/healthy/able-bodied person |
person in a vegetative state | a vegetable |
person who has epilepsy | an epileptic |
person who has mental illness | the mentally ill, crazy, psycho, mental case |
person who stutters | stutterer, person who stammers |
person who uses a wheelchair/wheelchair user | person who is wheelchair-bound/confined to |
person with a disability/physical disability | cripple, invalid, lame, abnormal person, deformed |
person with a drug addiction | addict |
person with alcoholism | alcoholic |
person with a learning disability/learning disabilities/an intellectual disability | mentally retarded/mentally handicapped person, mentally disabled, intellectually disabled |
person with a mental health condition | mental patient/person, insane, mad |
person with cerebral palsy | spastic |
person with dementia | demented, senile |
person with Down syndrome | Mongoloid |
person with dwarfism, little person | midget |
person with paraplegia | paraplegic |
person with schizophrenia | schizophrenic |
psychiatric hospital, mental health hospital | asylum |
sustained/received an injury | suffered an injury |
Ngôn ngữ nhận dạng “identity-first”
Nhiều người thích dùng ngôn ngữ “identy-first” hơn “people-first”. Đặc biệt là những người thuộc cộng đồng người tự kỷ và người Điếc. Nhiều người tự kỷ thích được gọi là người tự kỷ (autistic/ an autistic person) hơn là người mắc chứng tự kỷ (aperson with autism), bởi vì họ hiểu chứng tự kỷ là một phần vốn có của họ.
Ngôn ngữ ký là đặc điểm nhận dạng của cộng đồng người Điếc và họ tự mô tả mình là người Điếc (viết hoa ký tự Đ). Người dịch cần biết những quy tắc này, tránh “sửa sai” những người sử dụng ngôn ngữ nhận dạng đầu tiên để chỉ bản thân hoặc cộng đồng của họ. Nếu vẫn chưa chắc chắn, tốt nhất bạn nên hỏi mọi người xem họ thích loại ngôn ngữ nào hơn hoặc nhờ một người thuộc cộng đồng người Điếc xem xét bản dịch của bạn.
Nên | Không nên |
Deaf/deaf | Deaf and dumb/ deaf-mute, mute |
Hard of hearing | Hearing impaired |
Hearing people | Normal people |
Liên hệ Công ty dịch thuật IFK
Quý khách hàng có thể dễ dàng liên hệ yêu cầu báo giá dịch thuật tại trang web của chúng tôi. Truy cập tại đây để có thể gửi file dịch bằng cách hoàn thành form yêu cầu báo giá của chúng tôi.
Quý khách có thể tham khảo dịch vụ dịch thuật tiếng Anh tại đây.
Dịch vụ dịch thuật tiếng Nhật tại đây.
Trường hợp bạn cần báo giá dịch thuật nhanh chóng hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline của chúng tôi tại đây.
Địa chỉ 1: Tầng 14, HM Town, 412 Nguyễn Thị Minh Khai, P.5, Q.3, HCM.
Địa chỉ 2: Tầng 5 – C5.17 Imperial Place, 631 Kinh Dương Vương, An Lạc, Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh.
