Một cuốn sách hoặc tạp chí được hoàn thành thông qua nhiều quy trình khác nhau. Một trong những bước quan trọng nhất trong quy trình này là kiểm duyệt. Kiểm duyệt là việc kiểm tra xem bản dịch có sự mâu thuẫn hay lỗi sai gì với nội dung của bản gốc không. Ngược lại, nếu chỉ là việc sửa chữa các ký tự thì thường được gọi là hiệu đính, tuy nhiên cũng có khi “hiệu đính” là bao gồm cả việc kiểm duyệt.
Trong ngành dịch thuật, chính xác là tất cả việc kiểm tra đều được thực hiện ở công đoạn được gọi là “hiệu đính”. Ở bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về các vấn đề liên quan đến hiệu đính trong dịch thuật như là: tại sao việc hiệu đính lại cần thiết, người làm công việc hiệu đính sẽ làm những gì…
1. Hiệu đính bởi một công ty dịch thuật là gì?
Hiệu đính thường là việc sửa chữa các lỗi kí tự như lỗi đánh máy. Khi dịch thuật, ta thường nhận được yêu cầu từ phía khách hàng như “Hãy thống nhất văn bản với ký hiệu này.” Từ đó ta kiểm tra xem văn bản có được hoàn thành theo như yêu cầu đó hay không. Mặt khác, kiểm duyệt là việc kiểm tra xem nội dung của văn bản có liên kết với các dữ kiện hay không và có bất kỳ mâu thuẫn nào không. Ví dụ: Trong trường hợp văn bản có nội dụng mang tính lịch sử thì nên tìm hiểu, chỉnh sửa lại niên hiệu, nội dung về mặt lịch sử, quá trình… xem có thực sự khớp hay không. Vốn dĩ hiệu đính và kiểm duyệt là khác nhau, nhưng cũng có trường hợp người hiệu đính phụ trách cả công việc kiểm duyệt. Chỉ là tên gọi khác nhau tùy thuộc vào công ty nhưng dường như nội dung công việc thì không thay đổi.
Khi một công ty dịch thuật nhận được yêu cầu dịch thuật, đầu tiên họ sẽ quyết định dịch thuật viên nào sẽ đảm nhận thực hiện. Nội dung có tính chuyên môn càng cao càng đòi hỏi người dịch đã có kinh nghiệm phong phú và quen thuộc với nội dung đó hoặc người đã từng tham gia thực hiện nội dung đó. Sau khi dịch xong, tiếp theo là việc của người hiệu đính. Để đảm bảo rằng tài liệu được dịch thực sự chính xác và có những lỗi đơn giản như sai chính tả hay không. Bằng cách rà soát lại bản dịch bởi một người khác mà không phải là người phụ trách dịch thuật, độ chính xác sẽ tăng lên và bạn sẽ có thể tạo ra một bản dịch tốt mà bất kỳ ai đọc vào cũng đều cảm thấy không có điểm nào kì lạ. Tùy vào các công ty dịch thuật, có nơi có nhiều hơn hai người phụ trách hiệu đính, có nơi áp dụng kiểm tra bản ngữ để làm cho tài liệu tự nhiên và dễ đọc hơn. Có thể nói, việc hiệu đính này quyết định chất lượng của một bản dịch thành phẩm. Để loại bỏ hoàn toàn những sai sót trong khâu hiệu đính và hoàn thiện tài liệu với chất lượng cao hơn nên các công ty dịch thuật cố gắng nỗ lực trong việc hiệu đính và kiểm tra là chuyện đương nhiên.
2. Người làm hiệu đính là người như thế nào?
Tất nhiên để hiệu đính, bạn cần phải có khả năng hiểu rõ nội dung của tài liệu đó. Nói cách khác, bạn phải trang bị nhiều kiến thức chuyên môn, giống như một dịch giả. Hiệu đính (kiểm duyệt) cũng là việc tìm ra các lỗi kí tự như lỗi đánh máy, nhưng cũng cần phải kiểm tra tính xác thực của nội dung. Những người đã từng tham gia vào lĩnh vực này trong quá khứ hoặc những người sau khi nghỉ hưu bắt đầu cuộc sống mới với tư cách là một dịch giả hoặc người hiệu đính có thể nói là những đối tượng tương đối lợi thế. Về vấn đề liên quan đến phát triển kinh doanh ở nước ngoài, chúng tôi nghĩ rằng nếu người phụ trách biết được bầu không khí thực tế thì sẽ dễ dàng kiểm tra hơn nên có rất nhiều trường hợp một người ban đầu phụ trách phát triển ở nước ngoài hoặc một người phụ trách công tác trong nước đã thay đổi công việc và tham gia vào việc dịch thuật và hiệu đính. Ngoài ra, người làm công việc hiệu đính cần phải tìm ra lỗi sai, tổng hợp và đề xuất cách sửa lỗi từ một lượng lớn tài liệu. Cho nên có sức mạnh thể chất là điều tốt, nhưng những người có thể làm việc ổn định và kiên nhẫn hoặc tập trung cao độ có thể phù hợp với công việc hiệu đính hơn những người thích công việc đi đây đi đó trải nghiệm.
3. Kỹ năng cần có của người hiệu đính
Hiệu đính là việc vừa rà soát các từ ngữ vừa kiểm tra xem có lỗi sai nào không và thường mất nhiều thời gian. Vì vậy, ngoài khả năng tập trung vào một việc, “khả năng ngồi” để có thể ngồi suốt một lúc lâu cũng rất cần thiết. Tất nhiên là bạn nên nghỉ ngơi thường xuyên để tránh việc cơ thể bị quá tải, và bạn nên có cách làm bản thân tỉnh táo – thư giãn cho riêng mình.
Một kỹ năng quan trọng khác là việc bạn luôn có thể xử lý các điểm nghi vấn được hay không. Vì bạn có thể sẽ phát hiện ra sai sót trong tài liệu của người viết nhưng nếu họ nói với bạn rằng “tôi không thấy có lỗi sai nào.” hay “bạn thấy chỗ nào sai?” thì bạn sẽ phải kiểm tra lại từng chút một.
Một tài liệu dịch càng chuyên sâu, bạn càng không thể để mắc phải những lỗi nhỏ. Ví dụ như các tài liệu y tế có thể có những kiến thức liên quan đến mạng sống của con người, hay các tài liệu liên quan đến công việc kinh doanh ở nước ngoài có thể đang trên đà thành công cho một dự án công ty lớn,… nên bạn càng không thể mắc lỗi. Bản dịch và hiệu đính được thực hiện dựa trên một lượng lớn tài liệu. Có thể có một phong cách viết do người yêu cầu chỉ định.
Tóm lại, có rất nhiều điều cần lưu ý. Người dịch và người hiệu đính được yêu cầu phải có khả năng xử lý một cách chi tiết và lịch sự dù là với điểm lưu ý nào.
4. Lợi ích của việc thuê công ty dịch thuật
Có rất nhiều công ty nghĩ rằng vì trong công ty họ đã có người giỏi tiếng Anh nên công ty sẽ tự dịch thuật mà không cần nhờ đến công ty dịch thuật. Tất nhiên, điều đó sẽ cắt giảm một khoản chi phí lớn cho công ty. Trái lại, trong công ty có nhân lực nào có thể đảm đương việc “hiệu đính (kiểm duyệt)” không? Nếu có một người thông thạo ngôn ngữ như tiếng Anh, việc biên dịch đơn giản có thể được thực hiện. Tuy nhiên, sẽ khá khó khăn để kiểm tra chi tiết bao gồm các vấn đề như mối liên hệ thực tế của bối cảnh hay các lỗi đánh máy. Đối với công ty tài liệu càng quan trọng thì việc hiệu đính càng trở nên quan trọng. Để có được một tài liệu có nội dung chính xác; ngắn gọn, dễ hiểu mà kể cả người không có kiến thức chuyên môn cũng có thể đọc hiểu, các công ty giao phó mọi thứ cho nhân viên trong nội bộ chỉ vì lý do đơn giản là họ thông thạo ngôn ngữ, vậy chẳng phải là điều này sẽ mang lại rủi ro cao cho công ty hay sao?
Nếu bạn muốn các dự án lớn ở nước ngoài chắc chắn sẽ thành công, mở rộng hoạt động kinh doanh ra toàn cầu hay muốn tạo ra nội dung đáng tin cậy cho mọi người thì chúng tôi khuyên bạn nên thuê một công ty dịch thuật chuyên nghiệp. Có rất nhiều công ty dịch thuật hỗ trợ xử lý nhiều ngôn ngữ khác nhau như dịch tiếng Anh. Chỉ với một yêu cầu, một bản gốc có thể được dịch và hiệu đính qua nhiều ngôn ngữ các quốc gia khác.
Vui lòng liên hệ với công ty dịch thuật IFK để biết thêm thông tin chi tiết.
CÔNG TY TNHH GIÁO DỤC VÀ DỊCH THUẬT IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ làm CV tiếng Nhật
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/ 035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
