“Kintsugi” – Nghệ thuật thủ công truyền thống và vẻ đẹp cuốn hút Nhật Bản

Việc sử dụng sơn mài để sửa đồ đã có từ thời Jomon. Nhiều hiện vật gốm từ thời này cho thấy dấu tích được sửa bằng sơn mài – chứng tỏ đây có thể là kỹ thuật phổ biến thời đó. 

Việc trang trí bằng vàng trong Kintsugi bắt đầu từ thời Muromachi, cùng với sự phát triển của văn hóa trà đạo. Vào cuối thế kỷ 16, Sen no Rikyu – bậc thầy trà đạo phục vụ các lãnh chúa như Oda Nobunaga và Toyotomi Hideyoshi – có ảnh hưởng lớn đến văn hóa tinh thần Nhật Bản. Thời đó, các lãnh chúa coi trà cụ như biểu tượng của quyền lực và giàu có. Nobunaga từng cấm các bề tôi tự ý tổ chức trà hội, và thay vào đó ban thưởng những trà cụ quý giá như phần thưởng chiến công – có giá trị ngang một tòa thành. 

Vì thế, được tổ chức trà hội với trà cụ nổi danh trở thành biểu tượng của quyền lực mà các lãnh chúa khao khát. Trà cụ vốn đắt đỏ, nên khi bị hỏng, người ta càng thêm tiếc nuối và muốn sửa chữa bằng mọi cách – điều đó lý giải tại sao kỹ thuật Kintsugi lại được yêu thích. 

Trong trà đạo còn có quan niệm “mono no aware” (nỗi buồn đẹp), “fūryū” (phong nhã), và “wabi-sabi” (vẻ đẹp trong sự khiếm khuyết và tàn phai). Những món đồ cũ kỹ, dù không còn giá trị thực dụng, vẫn được xem như thể hiện tư tưởng “vạn vật vô thường”, đưa tâm hồn đến sự an yên. Vết nối trong Kintsugi được gọi là “phong cảnh”, có khi được ví như dòng chảy của con sông. Thậm chí, có người còn cố tình làm nứt đồ mới để thực hiện Kintsugi. Tức là dùng đồ mới bóng loáng thì lại bị coi là kém thanh nhã. 

Quan niệm thẩm mỹ này khiến người Nhật có thể trân trọng cả những vật bị hỏng – một quan điểm độc đáo khiến thế giới phải ngưỡng mộ.