Nghệ thuật kịch truyền thống độc đáo của Nhật Bản

Tôi quan tâm đến Nō và Kyōgen, nhưng tôi không hiểu rõ các đặc điểm như ý nghĩa và sự khác biệt giữa Nō và Kyōgen…
Trong bài viết này, tôi sẽ giải thích định nghĩa chung của Nō và Kyōgen cho những người có câu hỏi như vậy.
Ở phần sau, tôi sẽ giới thiệu 3 vở diễn được đề xuất cho người mới bắt đầu.
Nếu bạn quan tâm đến các loại và sự khác biệt của nghệ thuật truyền thống Nhật Bản, hãy xem bài viết này.

Nō và Kyōgen là gì?

Nō và Kyōgen thường được coi là tương tự nhau, nhưng có những khác biệt sau:

Nō là một vở ca kịch đặc trưng bởi việc đeo mặt nạ

“Nō” là một trong những loại hình nghệ thuật được truyền đến từ Trung Quốc từ 1300 năm trước.
Nó có đặc điểm là sử dụng mặt nạ như “Nōmen” hoặc “Omote” để biểu diễn kịch, và nhiều câu chuyện dựa trên thần thoại hoặc các câu chuyện lịch sử.
Nō cũng có sức hấp dẫn là một vở ca kịch giống như nhạc kịch hoặc opera, trong đó câu chuyện tiến triển theo nhạc. Và việc sử dụng các từ Hán cổ như “~de sōrō” trong lời thoại cũng là một đặc điểm lớn của Nō.

Kyōgen là một vở hài kịch diễn ra theo phong cách hài hước

Kyōgen là một loại hình nghệ thuật được sinh ra từ 650 năm trước.
Sự khác biệt lớn nhất so với “Nō” là kịch được diễn với “Hitamen” (khuôn mặt thật) mà không đeo mặt nạ.
Hầu hết Kyōgen là “hài kịch” mô tả cuộc sống hàng ngày với những câu chuyện thú vị. Trong câu chuyện, những cuộc trò chuyện hài hước như “~de gozaru” thường xuất hiện.

3 vở diễn Nō được đề xuất cho người mới xem

Đối với những người mới xem Nō, tôi khuyên bạn nên xem 3 vở diễn sau đây, là những vở dễ hiểu về cốt truyện:

Tsuchigumo (Nhện Đất)

Tsuchigumo là câu chuyện về Minamoto no Yorimitsu đang nằm liệt giường vì bệnh, người hầu gái Kochō đến thăm, và sau đó tinh linh nhện xuất hiện. Đây là một vở diễn rất đơn giản và dễ hiểu, mô tả việc tiêu diệt tinh linh nhện bởi những người hầu và Dokusha.
Sợi chỉ của nhện được phát ra theo hình tia có sự rực rỡ và vẻ đẹp đầy quyến rũ đối với khán giả.
Vì vậy, ngay cả những người lo lắng về việc xem Nō lần đầu tiên cũng sẽ bị quyến rũ bởi một tác phẩm có tác động mạnh mẽ.

Rashōmon

Rashōmon là một câu chuyện về việc tiêu diệt quỷ lấy bối cảnh ở cổng thành Rashōmon, một cánh cổng có thật ở Heian-kyō.
Vở diễn này là một vở Nō phức tạp có phần trước và phần sau.
Phần trước có sự xuất hiện liên tiếp của Minamoto no Yorimitsu, Hirai Yasumasa, v.v., khiến người ta hình dung ra những người lính mạnh mẽ. Mặt khác, khi bước vào phần sau, một cuộc chiến khốc liệt với con quỷ đội mũ giáp bắt đầu. Vì đây là một vở diễn ngắn khoảng 50 phút, nên nó được khuyến khích cho những người mới xem Nō.
Có rất nhiều vở diễn thú vị với “Shite” (nhân vật chính) của Rashōmon.
Vì vậy, bạn có thể tập trung vào chuyển động của Shite thay vì toàn bộ sân khấu.

Dōjōji

Sân khấu của Dōjōji là khuôn viên chùa sau vụ việc Anchin Kiyohime một thời gian.
Câu chuyện này kể về một người phụ nữ phát điên vì ghen tuông với một nhà sư mà cô từng yêu, biến thành rắn và thiêu rụi nhà sư và chuông chùa.
Điểm nổi bật lớn nhất của Dōjōji là cảnh Shirabyōshi (vũ nữ) ở phần trước nhảy vào chuông, và một người phụ nữ biến thành rắn xuất hiện ở đó. Sự biến đổi từ Shirabyōshi thành rắn diễn ra bên trong chuông. Vì đây là một sân khấu rất rõ ràng, nên nội dung sẽ trôi qua trong nháy mắt trong 2 giờ.

3 vở diễn Kyōgen được đề xuất cho người mới xem

Đối với những người mới tiếp xúc với Kyōgen, tôi khuyên bạn nên xem 3 vở diễn sau:

Bōshibari (Trói Bằng Gậy)

Bōshibari là một vở diễn tương đối mới trong Kyōgen.
Câu chuyện bắt đầu khi chủ nhân sắp ra ngoài trói Tarōkaja và Jirōkaja, những người thường lén uống rượu, bằng gậy để thực hiện các biện pháp đối phó. Tuy nhiên, ngay cả khi bị trói bằng gậy, cả hai vẫn cố gắng tìm cách uống rượu.
Trong câu chuyện hài hước đó, một trong những điểm nổi bật là cảnh cả hai nhảy múa trong khi hai tay bị trói.

Kakiyamabushi (Yamaushi Hái Hồng)

Kakiyamabushi là câu chuyện về một Yamabushi (tu sĩ sơn cư) không thể chịu đựng được cơn đói trong khi tu hành và lén ăn quả hồng, và chủ vườn đến tuần tra.
Yamabushi cố gắng đáp ứng những yêu cầu vô lý của chủ vườn và cố gắng hết sức để bắt chước tiếng kêu của động vật.
Nhiều khán giả sẽ cười khi xem cảnh đó. Ngoài ra, một trong những điểm hấp dẫn là vai Shite thể hiện khả năng biểu đạt cao, khiến người ta có cảm giác như đang ở trên một cây hồng cao.
Kakiyamabushi là một vở diễn thường được sử dụng làm tài liệu giáo dục cho trẻ em trong số nhiều vở Kyōgen.
Vì vậy, ngay cả những người có ấn tượng khó khăn về nghệ thuật truyền thống như Nō và Kyōgen cũng có thể tự nhiên bước vào câu chuyện với vở diễn này.

Busshi (Thợ Tạc Tượng Phật)

Busshi là một vở hài kịch hài hước về một người đàn ông đến kinh đô để mua tượng Phật và một kẻ lừa đảo cố gắng lừa đảo tiền của anh ta.
Vì đây là một câu chuyện đơn giản, nên nó là một vở diễn dễ được chọn không chỉ cho người mới bắt đầu xem Kyōgen mà còn cho các lớp học thưởng thức ở trường.
Cuộc tranh cãi giữa kẻ lừa đảo tự xưng là Busshi và người nhà quê chạm vào bức tượng Phật đã hoàn thành mà không hề hay biết, đã thu hút được tiếng cười của nhiều khán giả. Trong vở diễn này, mặt nạ Kyōgen “Otsu” được sử dụng để thể hiện bức tượng Phật.

Tóm tắt

Lần này, để giải đáp câu hỏi “Nō và Kyōgen thực sự là gì?”, tôi đã giải thích chi tiết định nghĩa và sự khác biệt cụ thể của từng loại. Có rất nhiều vở diễn Nō và Kyōgen dành cho người mới bắt đầu. Nếu bạn quan tâm, hãy thử xem các vở diễn nổi tiếng được giới thiệu trên trang này.