NGHI THỨC TẶNG QUÀ TRONG VĂN HÓA NHẬT BẢN

Việc tặng quà ở Nhật Bản bắt nguồn sâu sắc từ truyền thống tặng quà. Người Nhật không giới hạn việc tặng quà trong các dịp xã giao mà còn nhấn mạnh vào các nghĩa vụ xã hội – tặng quà khi mắc nợ người khác, cả gia đình và doanh nghiệp. Nhật Bản có một điểm độc đáo là nhấn mạnh nhiều vào hành động tặng quà hơn là bản thân món quà. Giá trị của món quà không quan trọng bằng cách trình bày và sự chu đáo khi tặng quà. Đây là điều mà chúng tôi cảm thấy mọi người ở Châu Âu và Châu Mỹ nên cân nhắc.

Cơn sốt tìm kiếm món quà hoàn hảo (và phương tiện truyền thông hoàn hảo đã khiến chúng ta tin rằng hoàn hảo có nghĩa là đắt nhất mà chúng ta có thể mua được), những hàng dài quanh cửa hàng, sự chen lấn để có được những món hời nhất. Trong nhiều năm, sự hỗn loạn và những giới hạn được tạo ra một cách giả tạo (Mua trước khi hết hàng, Khuyến mại có giới hạn, v.v.) đã định hình nên cơn đói khát của chúng ta. Và điều đó không có nghĩa là Nhật Bản không có cảm giác tội lỗi về chủ nghĩa tiêu dùng. Hoàn toàn không phải vậy. Điều chúng tôi muốn nhấn mạnh là tất cả chúng ta nên chú trọng hơn đến sự chu đáo khi tặng hoặc nhận quà.
Ở Nhật Bản, quà tặng được tặng vào các ngày kỷ niệm, đám cưới, sinh nhật, tốt nghiệp và tân gia. Những thành tựu của trẻ em cũng được ăn mừng bằng quà tặng. Mặc dù theo truyền thống, quà tặng không được tặng vào ngày sinh nhật hoặc Giáng sinh, nhưng giờ đây điều này đã đúng với Nhật Bản hiện đại. Quà tặng hoặc Omiyage (quà lưu niệm) được tặng cho gia đình, bạn bè và đồng nghiệp khi trở về sau chuyến đi.
Sau khi nhận được quà, người Nhật sẽ gửi một món quà “cảm ơn” gọi là O-kaeshi . Những món quà cảm ơn này thường được tặng khi ốm đau, tang lễ, đám cưới và sinh nhật. Giá trị của món quà này thường bằng một nửa giá trị của món quà ban đầu.

Tặng quà doanh nghiệp

Việc tặng quà doanh nghiệp ở Nhật Bản trở nên xa hoa và uy tín hơn khi không cần sự khiêm tốn. Các công ty có xu hướng chi nhiều tiền cho quà tặng để làm hài lòng khách hàng và đối tác của họ. Với việc tặng quà doanh nghiệp, bạn gần như có thể cảm thấy sự cạnh tranh để tặng món quà độc đáo nhất. Một số điều cần nhớ khi tặng quà trong hoàn cảnh kinh doanh:

Tặng quà ở Nhật Bản là một phần cốt lõi trong nghi thức kinh doanh của người Nhật.

Có một kỳ vọng ngầm rằng một món quà sẽ được trao tặng trong lần gặp đầu tiên, và quà tặng sẽ tiếp tục là một phần trong các giao dịch kinh doanh của bạn. Hãy chuẩn bị cho buổi gặp đầu tiên đó với một món quà được gói đẹp, chất lượng và lý tưởng nhất là – một món quà theo chủ đề không quá xa xỉ.

Đừng ngạc nhiên. Hãy mang theo nhiều loại quà tặng cho chuyến đi của bạn để nếu được tặng quà, bạn có thể đáp lại.

Nếu bạn mang theo một món quà từ quốc gia của mình, hãy đảm bảo rằng nó không phải là “sản xuất tại Nhật Bản”. Và đừng sến súa – đừng chọn những món đồ có logo công ty của bạn. Nó có thể được coi là một mặt hàng khuyến mại và được coi là rẻ tiền. Nếu có một điều đúng với tất cả mọi người thì đó là mọi người từ bất kỳ nền văn hóa nào cũng thích ăn. Các món ăn đặc sản địa phương từ khu vực của bạn được đánh giá cao. Hãy thử chọn một món quà thủ công, làm bằng tay mà không thể tìm thấy ở nơi nào khác.

Sự nhấn mạnh trong văn hóa kinh doanh của Nhật Bản là nghi lễ tặng quà, chứ không phải bản thân món quà. Vì lý do này, bạn có thể nhận được một món quà có vẻ quá khiêm tốn, hoặc ngược lại, quá xa xỉ.

Tuy nhiên, quà tặng đắt tiền là phổ biến. Đừng lo lắng – một món quà đắt tiền sẽ không bị coi là hối lộ.

Theo phong tục, bạn nên bình luận rằng món quà bạn tặng, ngay cả khi nó xa xỉ, là “ tsumaranai mon ” [“một thứ nhàm chán hoặc vô vị”]. Câu nói này có ý nhấn mạnh rằng “Mối quan hệ của bạn với người được tặng quan trọng hơn món đồ tầm thường này”.

Quà tặng cho một cá nhân nên được trao tặng một cách riêng tư.

Nếu bạn tặng quà cho một nhóm người, hãy đảm bảo rằng tất cả mọi người đều có mặt.

Nghi thức đúng đắn của người Nhật là tặng và nhận quà bằng cả hai tay, giống như khi bạn đưa danh thiếp.

Để giữ hình ảnh khiêm tốn, trước khi nhận quà, bạn nên lịch sự từ chối ít nhất một hoặc hai lần.

Tặng quà cá nhân

Đối với đám cưới, món quà truyền thống sẽ là tặng tiền cho cặp đôi. Khi trở về từ tuần trăng mật, cặp đôi mới cưới sẽ mang về những món quà lưu niệm để tặng cho khách dự tiệc cưới. Tiền nên được đưa trong một phong bì. Số lượng hóa đơn nên là số lẻ vì theo quan niệm mê tín, cặp đôi có thể chia đôi nếu số tiền có thể chia đều.

Nếu những người thân thiết với bạn chuẩn bị sinh em bé, bố mẹ bạn sẽ tặng quà kỷ niệm ngày sinh của đứa trẻ cho gia đình và bạn bè.

Phong tục này có liên quan đến truyền thống Phật giáo – Thứ Hai tuần thứ hai của tháng 1 là Ngày trưởng thành, một ngày lễ quốc gia dành riêng cho những người trẻ tuổi của đất nước đã bước sang tuổi 20. Chuỗi hạt cầu nguyện của Phật giáo hay juzu thường được tặng làm vật lưu niệm cho dịp này.

Vào ngày lễ tình nhân, phụ nữ Nhật Bản tặng sôcôla (“honmei choco”) cho người đàn ông mà cô ấy thực sự yêu. Đối với đồng nghiệp và những người bạn nam khác, cô ấy tặng sôcôla bắt buộc (“giri choco”).

Đừng lo lắng các cô gái, thời điểm để bạn lấy lại sô cô la hoặc đồ ngọt của mình là vào ngày 14 tháng 3, được gọi là “Ngày lễ tình nhân”. Người đàn ông Nhật Bản sẽ tặng lại những loại sô cô la hoặc đồ ngọt đắt tiền hơn cho người phụ nữ đã tặng anh ta một món quà vào ngày lễ tình nhân.

Nếu bạn muốn tặng quà liên quan đến lễ kỷ niệm của trẻ em, hãy chọn đồ điện tử. Đây là lựa chọn thông thường ở Nhật Bản.

Đối với người bệnh, hoa là món quà thông thường ở Nhật Bản và là món quà phổ biến nhất để mang theo khi đến bệnh viện. Hãy nhớ rằng khi chọn quà, một số loại hoa và cây không phù hợp để tặng, chẳng hạn như: cây trồng trong chậu, hoa có màu sắc rực rỡ hoặc có mùi thơm nồng và bó hoa lớn.
Sau đó, chúng ta có những cái bẫy mê tín: Những bông hoa như hoa cúc hoặc số lượng 4, 9 hoặc 13 được coi là xui xẻo. Cây trồng trong chậu được coi là món quà không phù hợp cho người bệnh vì người ta tin rằng bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi “ăn sâu vào bên trong”.

Ngày lễ tặng quà lớn

Hai dịp tặng quà phổ biến nhất ở Nhật Bản diễn ra hai lần một năm:

Ochugen rơi vào giữa năm và

Lễ hội Oseibo diễn ra vào cuối năm.

Ochugen bắt nguồn từ lễ vật dâng lên các gia đình có người mất vào nửa đầu năm và vẫn diễn ra hai tuần trước lễ Obon , ngày lễ của Nhật Bản để tưởng nhớ người đã khuất. Ngày nay, quà tặng được tặng như một cử chỉ biết ơn đối với những người quan trọng đối với họ. Những người nhận quà thường là sếp, đồng nghiệp, cha mẹ và họ hàng.
Oseibo được quan sát rộng rãi hơn và bắt đầu từ phong tục đặt lễ vật trên mộ tổ tiên. Quà tặng Oseibo thường được tặng cho bạn bè, đồng nghiệp, giáo viên, khách hàng hoặc khách hàng tiềm năng và cho bất kỳ ai mà người đó mắc nợ. Những món quà này được tặng cụ thể để trả ơn những ân huệ đã nhận được trong năm. Giá trị của món quà rất quan trọng vì món quà phản ánh sự đánh giá của người tặng về món nợ xã hội mà họ đã phải gánh chịu. Người nhận thường sẽ xác định giá trị của mối quan hệ bằng giá trị tiền tệ của món quà. Quà tặng Oseibo thường được gửi đi vào ngày 20 tháng 12.
Quà tặng thường được tặng cho Ochugen và Oseibo bao gồm từ các mặt hàng trong cửa hàng bách hóa đến thực phẩm và đồ uống có cồn. Những người nhận được quà trong những dịp này thường bày tỏ lòng biết ơn bằng cách viết thư hoặc gọi điện cho người đã tặng quà.

Gói quà

Trong văn hóa Nhật Bản, việc tặng quà cũng quan trọng (nếu không muốn nói là quan trọng hơn) so với chính món quà. Có nhiều phong tục và quy tắc liên quan cụ thể đến việc gói quà đóng vai trò quan trọng trong phong tục tặng quà. Chúng thậm chí còn ám chỉ tình cảm của bạn đối với người nhận quà.
Người Nhật thường dùng vải để gói đồ vật của họ. Kỹ thuật gọi là Furoshiki không chỉ rất độc đáo mà còn thân thiện với môi trường – loại vải này có thể được tái sử dụng để gói những món quà trong tương lai hoặc cũng có thể được sử dụng cho các mục đích khác (chẳng hạn như khăn quàng cổ mini của bạn!).
Kỹ thuật gói quà của Nhật Bản thường không liên quan đến bất kỳ loại băng dính nào! Xem video bên dưới để tìm hiểu cách thực hiện.

Truyền tặng / Tặng lại

Các bài đăng trực tuyến cho rằng tặng lại là một hành vi được chấp nhận trong văn hóa Nhật Bản. Một giả thuyết cho rằng điều này là do mọi người ở đó ít có khả năng trả lại một món quà không phù hợp với họ. Mặc dù chấp nhận được, nhưng khi thực hiện, có vẻ như tốt nhất là giữ bí mật.

Những món quà nên tránh

Tất cả đều liên quan đến mê tín. Hoa loa kèn, hoa sen và hoa trà gắn liền với đám tang. Hoa trắng dưới mọi hình thức đều là quà tặng cần tránh. Ngoài ra còn có một mê tín cho rằng cây trồng trong chậu sẽ gây ra bệnh tật.

Việc cho 4 hoặc 9 thứ gì đó được coi là không may mắn. Mê tín này dường như ít quan trọng hơn đối với thế hệ trẻ ngày nay.

Nên tránh dùng thiệp Giáng sinh màu đỏ vì thông thường thiệp báo tang sẽ được in bằng màu này.

Nghi thức xã giao của người Nhật khi tặng quà trực tiếp

Luôn cởi giày khi vào nhà ai đó.

Khi vào nhà ai đó, bạn nên nói “o-jama shimasu” (xin lỗi vì đã làm phiền).

Bạn không nên ăn khi đứng. Bạn nên luôn ngồi. Ngoại trừ trường hợp ăn ở quầy hoặc ăn kem.

Tránh xì mũi trước mặt người khác. Hãy vào nhà vệ sinh để xì mũi nếu cần. Thổi vào khăn tay rồi bỏ lại vào túi bị coi là thô lỗ. Nên dùng khăn giấy.

Không chỉ bằng ngón tay, bàn chân hoặc đũa. Cử chỉ chỉ phải được thực hiện bằng cách vẫy ngón tay và lòng bàn tay hướng xuống dưới.

Nhìn chung, bạn nên giữ ý kiến thực sự (honne) của mình cho riêng mình và lịch sự khi đưa ra ý kiến công khai (tatemae) nhằm duy trì sự hòa hợp.

Nên đưa và nhận danh thiếp bằng cả hai tay trong những tình huống trang trọng.

Tránh ngắt lời người khác khi họ đang nói hoặc khi họ chuẩn bị nói.

Những nhận xét cuối cùng

Như mọi nơi trên thế giới, quà tặng luôn được trân trọng. Hãy cân nhắc mang theo một món quà lưu niệm nhỏ tượng trưng cho quê hương của bạn để tặng cho chủ nhà (đặc biệt là đồ ăn). Đừng ngạc nhiên nếu chủ nhà tặng bạn một món quà từ đất nước của họ. Nếu món quà được gói, đừng mở nó cho đến khi bạn rời đi. Nếu món quà không được gói, hãy chắc chắn bày tỏ lòng biết ơn (cho dù bạn có thích hay không). Hãy hỏi một số câu hỏi về món quà để thể hiện sự quan tâm của bạn.
Món quà lý tưởng của bạn từ Nhật Bản là gì?