SỰ KHÁC BIỆT GIỮA GIÁO DỤC NHẬT BẢN VÀ NƯỚC NGOÀI?

Có thể bạn đã biết, kỳ thi tuyển sinh đại học truyền thống của Nhật Bản đã được bãi bỏ, và thay vào đó là kỳ thi tuyển sinh đại học chung mới, đòi hỏi nhiều hơn về năng lực tư duy, phân tích và diễn đạt. Khi nói đến giáo dục, sự khác biệt giữa hệ thống giáo dục Nhật Bản và các hệ thống giáo dục quốc tế thường được thảo luận. Vậy những điểm khác biệt cụ thể là gì? Hôm nay, chúng ta sẽ so sánh hệ thống giáo dục của Nhật Bản với các hệ thống giáo dục quốc tế.

Đặc điểm của Giáo dục Nhật Bản

Giáo dục Nhật Bản dựa trên nguyên tắc rằng tất cả học sinh đều hướng đến một mức độ chung. Ví dụ, học sinh có thể làm bài kiểm tra nhiều lần cho đến khi đạt điểm mong muốn, hoặc cố gắng nâng cao thành tích trong mọi môn học. Phương pháp giáo dục này giúp học sinh phát triển tính kiên trì và tin rằng khả năng có thể được cải thiện thông qua nỗ lực. Hơn nữa, trong hệ thống giáo dục Nhật Bản, việc đạt được thành công được coi là điều hiển nhiên và những thiếu sót sẽ được hướng dẫn để khắc phục.

Một số đặc điểm của giáo dục Nhật Bản bao gồm:

– Học sinh được phân vào các lớp học cố định.

– Có phòng giáo viên nơi các giáo viên có thể họp mặt.

– Có bữa ăn trưa.

– Học sinh tự dọn dẹp lớp học và các cơ sở vật chất.

– Nhiều hoạt động và sự kiện trong năm.

– Có đồng phục, quần áo thể thao, và thay đổi giày dép khi vào trường.

Việc học sinh được phân vào các lớp học cố định giúp tạo ra sự đoàn kết và tinh thần hợp tác giữa các học sinh. Các giáo viên cũng có thể liên lạc chặt chẽ với nhau nhờ vào phòng giáo viên. Ở các trường học ở phương Tây, việc ăn uống tại căn tin là phổ biến, nhưng ở Nhật Bản, bữa ăn trưa được chế biến theo thực đơn do chuyên gia dinh dưỡng thiết kế, đảm bảo về mặt dinh dưỡng. Văn hóa bữa ăn trưa phản ánh khái niệm “giáo dục dinh dưỡng” phổ biến ở Nhật Bản.Về việc dọn dẹp, trong khi ở nước ngoài thường thuê các công ty vệ sinh, ở Nhật Bản học sinh tự dọn dẹp lớp học và các phòng khác, điều này giúp rèn luyện cho học sinh tính trách nhiệm.

Các trường học ở Nhật Bản có nhiều sự kiện trong suốt năm như lễ khai giảng, lễ tốt nghiệp, ngày hội thể thao, lễ hội văn hóa. Tham gia các sự kiện này giúp học sinh rèn luyện tinh thần đoàn kết, khả năng làm việc nhóm, và kỹ năng tổ chức. Đồng phục và quần áo thể thao, cũng như việc thay đổi giày dép khi vào trường, là một phần của văn hóa giáo dục Nhật Bản, giúp học sinh học cách lựa chọn trang phục phù hợp với từng hoàn cảnh.

Sự khác biệt giữa Giáo dục ở Nước Ngoài và Nhật Bản

Trong tiếng Nhật từ “教育 – giáo dục” có nghĩa là “education” trong tiếng Anh, với ý nghĩa là “dẫn dắt ra bên ngoài”. Đúng như tên gọi, giáo dục ở nước ngoài thường tập trung vào việc “khuyến khích và phát triển khả năng cá nhân” hơn là “dạy dỗ một cách đồng bộ”. Điều này có nghĩa là giáo dục ở nước ngoài không áp dụng phương pháp “mọi người đều như nhau” như ở Nhật Bản, mà thay vào đó là giáo dục phù hợp với năng lực riêng của từng học sinh. Thay vì chỉ trích những điều học sinh không thể làm, giáo dục ở nước ngoài chú trọng vào việc phát triển điểm mạnh và tài năng của học sinh.

Giáo viên và phụ huynh ở nước ngoài thường khen ngợi những điểm mạnh của học sinh, giúp các em tập trung vào những điều mình làm tốt thay vì những điểm yếu. Điều này tạo ra sự tự tin cho học sinh. Hơn nữa, giáo dục ở nước ngoài không chỉ dựa vào việc ghi nhớ kiến thức mà còn tập trung vào việc suy nghĩ và tìm ra giải pháp. Do đó, các kỳ thi yêu cầu khả năng ghi nhớ như ở Nhật Bản ít phổ biến hơn. Bài tập về nhà thường yêu cầu học sinh phải tự nghiên cứu và suy nghĩ, với nhiều cách giải khác nhau, thay vì chỉ một đáp án đúng. Giáo dục ở nước ngoài coi trọng sự tự chủ và khuyến khích sự tò mò và khám phá.

Một điểm khác biệt đáng chú ý là ở nhiều nước ngoài có thể xảy ra việc lưu ban ngay cả trong giai đoạn giáo dục bắt buộc. Trong khi đó, ở Nhật Bản, học sinh dù có thành tích kém cũng không bị lưu ban trong giai đoạn giáo dục bắt buộc. Tất cả học sinh sinh cùng năm đều học chung lớp. Ngược lại, ở nhiều nước, học sinh không đạt yêu cầu có thể không được lên lớp nếu trường học hoặc phụ huynh quyết định như vậy. Ngược lại, học sinh xuất sắc có thể được học vượt lớp. Điều này phản ánh quan điểm phổ biến ở nước ngoài là phân chia lớp học dựa trên năng lực cá nhân thay vì độ tuổi.

Hệ thống Giáo dục Châu Âu so với Nhật Bản

Châu Âu nổi tiếng với nhiều quốc gia có hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới. Dưới đây là hệ thống giáo dục của một số quốc gia tiêu biểu:

Phần Lan

Từ bậc mẫu giáo đến sau đại học đều miễn học phí, và học sinh còn được cung cấp bữa trưa miễn phí và vật liệu học tập. Giáo dục ở Phần Lan nổi bật với sự hợp tác chặt chẽ giữa trường học, gia đình và chính quyền. Giáo dục bắt buộc ở Phần Lan theo mô hình 9-3-3, bắt đầu từ năm 7 tuổi. Không có sự so sánh giữa các học sinh và không có bài kiểm tra trong lớp học. Chính sách giáo dục này giúp học sinh nhận thức rằng họ học vì chính mình, dẫn đến việc học sinh đọc sách rất nhiều.

Hà Lan

Giáo dục bắt buộc từ 5 tuổi đến 18 tuổi và hầu như miễn phí. Đặc điểm nổi bật của giáo dục Hà Lan là tất cả trẻ em, bao gồm cả những trẻ không phải là người bản địa, đều được nhận giáo dục. Tuy nhiên, trẻ em không bắt buộc phải nhập học ở tuổi 5 mà có thể nhập học tùy theo sự phát triển của mình. Các trường học ở Hà Lan có quyền tự chủ cao, và nhiều trường công lập áp dụng phương pháp giáo dục riêng. Học sinh có thể chọn nội dung và phương pháp học phù hợp với năng lực, khả năng và sở thích của mình.

Thụy Điển

Giáo dục Thụy Điển cũng nổi bật với chất lượng cao và những chính sách hỗ trợ học sinh toàn diện. Tuy nhiên, do giới hạn của đoạn văn, tôi chỉ tóm tắt về giáo dục Phần Lan và Hà Lan như trên.

Mỹ và Châu Á so với Nhật Bản

Mỹ

Mỗi bang có quy định giáo dục riêng, dẫn đến sự khác biệt lớn giữa các bang. Thời gian giáo dục bắt buộc, số năm học ở các cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông, cũng như chương trình học và sách giáo khoa, đều do từng khu học chánh quy định. Điều này dẫn đến sự khác biệt về chất lượng giáo dục giữa các khu vực, và nhiều gia đình chọn nơi sống dựa trên chất lượng giáo dục.

Trung Quốc

Trung Quốc đạt vị trí số 1 trong khảo sát “PISA” năm 2018 về tiêu chuẩn giáo dục toàn cầu. Hệ thống giáo dục ở Trung Quốc theo mô hình 6-3-3-4, nhưng do sự chênh lệch kinh tế giữa các khu vực, một số vùng nông thôn áp dụng mô hình 5-4 do thiếu ngân sách.

Hàn Quốc

Hàn Quốc có hệ thống giáo dục chú trọng vào học vấn. Kỳ thi đại học “Suneung” tổ chức vào tháng 11 được xem là một sự kiện quan trọng và căng thẳng, tương tự như kỳ thi đầu vào đại học ở Nhật Bản. Hệ thống giáo dục ở Hàn Quốc theo mô hình 6-3-3-4, giống như Nhật Bản.

TÓM TẮT

Qua những so sánh trên, chúng ta thấy rõ rằng giáo dục ở nước ngoài và Nhật Bản có nhiều điểm khác biệt từ phương pháp giảng dạy, cách đánh giá học sinh đến hệ thống giáo dục và các chính sách hỗ trợ. Nhật Bản hiện đang trong quá trình chuyển đổi với việc bãi bỏ kỳ thi trung tâm và áp dụng giáo dục lập trình ở tiểu học. Hy vọng rằng, với sự tham khảo từ các mô hình giáo dục tiên tiến ở nước ngoài, giáo dục Nhật Bản sẽ ngày càng được hoàn thiện và phát triển.