Trên thế giới đang diễn ra một “cơn sốt Nhật Bản” mạnh mẽ, nhưng người Nhật lại là những người ít nhận ra điều này nhất. Bài viết này sẽ làm rõ thực tế về lý do “Nhật Bản” được yêu thích và sự phổ biến của “Made in Japan”.
1. Mức độ được yêu thích vượt xa tưởng tượng
Khi nghe nói rằng Nhật Bản được yêu thích trên toàn thế giới, có lẽ nhiều người Nhật sẽ không cảm thấy gì đặc biệt. Một phần là do họ thường chỉ thấy tin tức về việc vị thế tương đối của Nhật đang suy giảm trong nhiều lĩnh vực. Ví dụ, trong ngành điện tử gia dụng, các công ty Hàn Quốc đang chiếm ưu thế, như tôi nhận thấy trong các chuyến đi nước ngoài – phần lớn TV ở khách sạn đều là của Hàn Quốc.
Vậy Nhật Bản được yêu thích ở lĩnh vực nào? Câu trả lời là: văn hóa pop Nhật Bản – đứng đầu là anime – đang nhận được sự yêu mến cuồng nhiệt từ thế giới, vượt xa sức tưởng tượng của nhiều người Nhật.
Chẳng hạn, tại “Japan Expo” tổ chức ở Paris vào tháng 7 hàng năm, có đến 170.000 người tham dự năm 2010. Đây là một sự kiện giới thiệu anime, manga, thời trang, âm nhạc Nhật Bản… do người Pháp tổ chức cho chính người Pháp. Gần đây, lượng khách từ các quốc gia lân cận cũng tăng mạnh.
2. Nhật Bản là quốc gia hiếm hoi có sức hút toàn cầu
Không chỉ Paris, mà các sự kiện giới thiệu văn hóa pop Nhật Bản với quy mô trên 10.000 người nay không còn hiếm. Ví dụ:
– “ROMICS” ở Rome (Ý) năm 2009: 75.000 người
– “Salon del Manga” ở Barcelona (Tây Ban Nha) năm 2010: 65.000 người
– “Thành phố Nhật Bản” ở Recife (Brazil) năm 2009: 40.000 người
– “Kawaii Kon” ở Honolulu (Hawaii) năm 2010: 15.000 người
– “Otakon” ở Baltimore (Mỹ) năm 2010: 29.000 người
Gần như tuần nào trên thế giới cũng có sự kiện về văn hóa pop Nhật Bản. Không có quốc gia nào khác ngoài Nhật có được sức hút toàn cầu như vậy. Tuy nhiên, ngoại trừ Japan Expo ở Paris, tại các sự kiện này hiếm khi thấy người Nhật tham dự, và cũng ít khi được truyền thông Nhật đưa tin. Trong khi đó, văn hóa pop Nhật đã mở rộng nhanh chóng ra thế giới, đặc biệt từ thế kỷ 21.
3. Thanh thiếu niên toàn thế giới lớn lên cùng anime Nhật Bản
Người dẫn đầu trong xu hướng toàn cầu hóa này chính là anime. Khi người nước ngoài nói “anime”, họ thường ám chỉ các tác phẩm hoạt hình thương mại của Nhật.
Lý do anime Nhật được yêu thích là vì các nhà sáng tạo Nhật đã vượt qua định kiến “hoạt hình là dành cho trẻ em” và khai thác anime như một hình thức biểu đạt hình ảnh nghệ thuật. Những người lớn lên cùng “Sailor Moon”, “Pokémon”, hay “Doraemon” đã tiếp nhận anime Nhật như một phần trong cuộc sống – giống như miếng bọt biển hút nước.
Khi tôi làm việc về ngoại giao văn hóa ở nước ngoài, giới truyền thông thường hỏi tôi:
“Ngài có biết rằng anime và manga Nhật ảnh hưởng không nhỏ đến cách suy nghĩ, hình thành nhân cách và quan niệm tình yêu của thanh niên nước tôi không? Người Nhật có nhận thức được điều đó không?”
Ngày nay, thanh niên thế giới rõ ràng đang lớn lên cùng anime Nhật – mà chính người Nhật lại ít hay biết. Một phụ nữ người Nga khoảng 20 tuổi từng nói với tôi:
“Tôi nghĩ anime Nhật nên được dùng như một công cụ truyền bá hòa bình.”
Manga và anime Nhật không có biên giới, dạy sự vô nghĩa của chiến tranh, thừa nhận sự đa dạng, mang lại hy vọng và tự do, là sự hòa hợp giữa truyền thống và hiện đại. Đó là những giá trị mà thanh niên toàn thế giới nhìn thấy ở Nhật Bản.
Một nghệ sĩ nổi tiếng từng nói:
“Tôi nghĩ Nhật là quốc gia duy nhất có thể tạo ra những điều chỉ riêng mình mới làm được. Không nước nào nghiêm túc với việc làm ra sản phẩm như Nhật Bản.”
4. Những điều chỉ Nhật Bản mới có thể làm được
Từ đầu thế kỷ 21, một trong những từ tiếng Nhật phổ biến nhất toàn cầu là “Kawaii”. Thanh niên thế giới đã đưa từ này vào ngôn ngữ thường ngày như một lẽ tự nhiên. So với “cute” trong tiếng Anh hay “mignon” trong tiếng Pháp, “Kawaii” mang một nghĩa đặc trưng kiểu Nhật – khó thay thế.
Hình ảnh “Made in Japan” mà thế giới công nhận cũng đã thay đổi. Giờ đây, “anime” và “kawaii” là những biểu tượng rõ ràng nhất, và đằng sau chúng là sự tôn trọng với khả năng sáng tạo những giá trị nguyên bản của Nhật Bản.
Khái niệm “Galápagos hóa” (phát triển biệt lập, không theo chuẩn quốc tế) thường mang nghĩa tiêu cực. Nhưng có lẽ chính lúc này, Nhật Bản nên thúc đẩy quá trình Galápagos hóa để tiếp tục tạo ra những thứ “chỉ Nhật mới làm được”. Thế giới đang nóng lòng chờ đợi điều mới mẻ tiếp theo từ Nhật Bản.
Công ty TNHH Giáo dục và Dịch thuật IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
