Ý NGHĨA VÀ NGUỒN GỐC CỦA BÚP BÊ DARUMA

Khi bạn nhìn vào mắt búp bê Daruma, một trong những đặc điểm dễ nhận thấy nhất là cái nhìn vô hồn của chúng. Những con búp bê này không có đồng tử, nhưng chúng có những vòng tròn trắng lớn ở nơi đáng lẽ là mắt. Thiết kế này bắt nguồn từ truyền thuyết về Bodhidharma đã tự cắt mí mắt của mình. Một lời giải thích nổi bật hơn cho rằng thiết kế như vậy bắt nguồn từ thực tế rằng, trong quá khứ, những người muốn vị thần ngự trong búp bê giúp họ đạt được mục tiêu sẽ thề rằng họ sẽ trao cho Daruma thị lực của nó nếu vị thần giúp họ thành công trong kế hoạch của mình.

Lông mặt là một đặc điểm đặc trưng khác của búp bê. Bộ râu và lông mày được vẽ trên búp bê nhằm tái hiện các đặc điểm trên khuôn mặt của Bodhidharma, nhưng chúng không chỉ phục vụ mục đích thẩm mỹ. Trên thực tế, lông mày được tạo hình giống như sếu, và bộ râu giống như rùa. Hai loài động vật này thường tượng trưng cho sự trường thọ trong văn hóa Nhật Bản (cũng như ở phần còn lại của Đông Á). Những người thợ thủ công bắt đầu áp dụng những hình dạng này trên Daruma để ám chỉ câu tục ngữ Nhật Bản “ Sếu sống 1000 năm, rùa sống 10.000 năm”.

Và cuối cùng, phần thân; Daruma không có chân hoặc tay, như một lời nhắc nhở về việc Bodhidharma mất đi tứ chi trong hành trình đạt đến sự giác ngộ thông qua sự hy sinh bản thân và thiền định, nhưng vẫn còn nhiều điều hơn thế nữa. Những con búp bê ban đầu được thiết kế để không thể bị lật đổ. Việc nghiêng chúng sẽ luôn khiến Daruma lắc trở lại vị trí thẳng đứng của nó. Daruma là một lá bùa hộ mệnh của sự may mắn và tài lộc, nhưng quan trọng hơn là sự kiên trì . Một người cầu xin sự giúp đỡ của vị thần này, thừa nhận tầm quan trọng của sự hy sinh khi đối mặt với nghịch cảnh. Vì lý do này, con búp bê đóng vai trò như một lời nhắc nhở rằng, cho dù một người có thể bị đánh ngã bao nhiêu lần, người đó phải luôn chịu đựng và đứng dậy, để đạt được mục tiêu. Có mối liên hệ chặt chẽ với hệ tư tưởng này và bản thân Daruma là thành ngữ tiếng Nhật nanakorobi yaoki , có nghĩa là “bảy lần ngã, tám lần đứng”.

Ở phần giữa, bạn thấy một chữ kanji có nghĩa là “may mắn”, “tài lộc”, “kiên trì” hoặc từ tương tự. Đây là sự phản ánh lý do tại sao con búp bê được mua. Đôi khi, mọi người viết mong muốn hoặc mục tiêu của mình lên chính con búp bê, có thể là để liên tục nhắc nhở bản thân hoặc để thông báo cho thần theo cách “chính thức” hơn.

Ngày nay, chúng ta có thể tìm thấy những con búp bê này được trang trí bằng đủ loại màu sắc , mỗi con tượng trưng cho một điềm lành khác nhau. Tuy nhiên, lý do đằng sau việc lựa chọn màu sắc của Daruma rất thú vị, nhưng lại phức tạp và khó có thể tìm được sự đồng thuận. Ví dụ, ở Nhật Bản, màu vàng gắn liền với tiền bạc và danh vọng; màu đen có nghĩa là xua đuổi vận rủi; màu xanh lá cây tượng trưng cho sức khỏe và hạnh phúc. Tuy nhiên, những liên tưởng về chủ đề màu sắc này bắt nguồn từ vô số niềm tin, mê tín và truyền thuyết khác nhau, tất cả đều kết hợp lại để tạo thành một lý do chung.

Tuy nhiên, một điều chắc chắn là cho đến ngày nay, màu sắc phổ biến nhất được sử dụng cho Daruma là màu đỏ, và ban đầu đây là màu duy nhất. Trong nhiều thế kỷ, các học giả đã cố gắng nắm bắt động cơ đằng sau sự lựa chọn màu sắc này, nhưng ngay cả ngày nay, nó vẫn không rõ ràng. Một trong những lý do có thể liên quan đến Bodhidharma, người có thể đã mặc áo choàng màu đỏ, với xuất thân là Phật tử. Tương tự như vậy, các nhà sư ngày nay cũng mặc áo choàng cùng màu. Các lý thuyết khác đề cập đến sức mạnh siêu nhiên của màu đỏ và mối liên hệ của nó với các vị thần.

Một truyền thuyết khác kể rằng màu đỏ chủ đạo của nó có thể bắt nguồn từ thời kỳ bùng phát bệnh đậu mùa tàn khốc trên khắp châu Á. Ở Nhật Bản, không biết cách chống lại “lời nguyền” như vậy do một vị thần báo thù gửi đến, mọi người bắt đầu mặc quần áo màu đỏ, nghĩ rằng màu sắc này có thể làm hài lòng vị thần đậu mùa và sẽ giúp đẩy lùi căn bệnh. Tương tự như vậy, mọi người sẽ trang trí cửa ra vào và nhà của họ bằng dây thừng màu đỏ, trong nỗ lực ngăn chặn căn bệnh xâm nhập vào không gian của họ.

Tuy nhiên, lý thuyết này không giải thích được tại sao, nạn nhân của bệnh đậu mùa thường được quấn trong khi bị bệnh và khi chết bằng những tấm vải đỏ, như được mô tả trong cuốn sách Shipwreck của Akira Yoshimura. Theo một số nghiên cứu, một số người thực sự tin vào điều ngược lại – rằng vị thần của bệnh đậu mùa không thích màu đỏ, đến mức mọi người tin rằng ông ta có thể chuyển lời nguyền mà ông ta đã gây ra cho mọi người, từ nạn nhân sang tấm vải có màu mà đối với ông ta là vô cùng đáng ghét.

Trong suốt chiều dài lịch sử, người ta tin rằng búp bê Daruma có thể ngăn ngừa bệnh tật, giúp phục hồi sức khỏe và phần lớn khả năng này có liên quan đến màu đỏ, nhưng không ai có thể đưa ra lý do được chấp nhận rộng rãi về lý do tại sao.