“Ocha-uke” (Đồ ăn kèm trà): Kiến thức cơ bản và bánh kẹo phù hợp

Ocha-uke (đồ ăn kèm trà) được chuẩn bị cùng với trà khi tiếp đãi khách hoặc trong những giờ nghỉ giải lao giữa công việc. Tôi nghĩ rằng có nhiều người chuẩn bị Wagashi (bánh kẹo truyền thống Nhật Bản) làm Ocha-uke cho trà Nhật Bản. Hơn nữa, Wagashi không chỉ hợp với trà Nhật mà còn hợp với cả Hồng trà và Trà Trung Quốc, khiến Wagashi trở thành thứ không thể thiếu trong những khoảnh khắc thư giãn tại nhà. Vậy, có những loại Wagashi nào phù hợp với trà?

Ocha-uke' (Đồ ăn kèm trà), thứ không thể thiếu trong phòng trà (gia đình) là gì?

Thức ăn được dùng kèm khi uống trà được gọi là ‘Ocha-uke’ (Đồ ăn kèm trà). Không có quy tắc cố định nào cho Ocha-uke, ngoài các loại bánh ngọt như Wagashi hay Yōgashi, các món mặn như dưa muối cũng là một dạng Ocha-uke. Ocha-uke có vai trò làm tăng hương vị của trà.

Tại khu vực Ōigawa, tỉnh Shizuoka—một vùng trồng trà nổi tiếng—có ‘Ẩm thực Ocha-uke của Ōigawa’ đã được truyền lại từ xa xưa. Các món tiêu biểu của Ocha-uke Ōigawa được cho là đã được du khách trên đường Tōkaidō thưởng thức cùng trà là Asahina Chimaki, Hototogisu-zuke, Seto no Some-ii và Rakka-ni.

Asahina Chimaki: Được làm bằng cách giã gạo nếp đã ngâm trong nước tro của cây hoa trà (Tsubaki). Nước tro cây hoa trà là không thể thiếu vì nó ảnh hưởng đến thời gian bảo quản và hương vị của Chimaki. Hototogisu-zuke: Là dưa chuột trắng (shirouri) được muối Nara-zuke và mù tạt Nhật Bản (karashi), sau đó được gói trong lá tía tô (shiso) muối. Đặc trưng là vị cay xé nước mắt, khiến bạn muốn uống hết chén trà. Seto no Some-ii: Là gạo nếp đã hấp được nhuộm màu vàng bằng quả dành dành (kuchinashi), giã nát và nặn thành hình bầu dục (kobangata). Món này được ăn với cảm giác giống như Onigiri (cơm nắm) hiện đại, và được cho là giúp giảm mệt mỏi cho chân của lữ khách. Rakka-ni: Là món đậu phộng được hầm chung với rau củ và konnyaku. Vị ngọt mặn rất hợp với trà.

Ngoài các món Ocha-uke truyền thống ở Shizuoka đã nêu trên, còn có nhiều loại Ocha-uke truyền thống khác được ăn trên khắp cả nước. Ocha-uke là món ăn không thể thiếu trong phòng trà (gia đình).

Wagashi (Bánh kẹo truyền thống Nhật Bản) hoàn hảo để tiếp đãi khách.

Khi tiếp đãi những vị khách quý, bạn có thể băn khoăn không biết nên chuẩn bị loại Ocha-uke nào. Trong trường hợp tiếp đãi trang trọng, tại sao bạn không thử chuẩn bị các loại Wagashi (bánh kẹo truyền thống Nhật Bản) theo mùa được bày bán tại các cửa hàng Wagashi?

Ở Nhật Bản từ xa xưa, người ta đã dâng cúng mochi cho thần linh và Phật giáo trong các dịp lễ thường niên, đồng thời chuẩn bị các món ăn phù hợp với các lễ kỷ niệm và sự kiện đó. Ví dụ như các loại Wagashi ‘Minazuki’và ‘I no Ko Mochi’.Minazuki là loại Wagashi được chuẩn bị trong Lễ Tẩy Trần Mùa Hè (Nagoshi no Harae) vào tháng 6, và được ăn để cầu mong sức khỏe, tránh bệnh tật trong nửa năm còn lại. I no Ko Mochi được ăn vào Ngày Hợi (I no Hi) của tháng 11 (tháng 10 Âm lịch) với ý nghĩa xua đuổi vạn bệnh. Những loại Wagashi gắn liền với các sự kiện này giúp chúng ta cảm nhận được các mùa. Nguồn gốc và ý nghĩa của Wagashi đã chuẩn bị có thể trở thành khởi đầu cho những câu chuyện thú vị với khách của bạn.

Ngoài ra, những chiếc Wagashi đẹp mắt, có thể thưởng thức bằng mắt bên cạnh hương vị, rất hoàn hảo cho việc tiếp đãi.’Nerikiri’— loại bánh mô phỏng các phong cảnh bốn mùa — được làm từ bột nhào của nhân đậu trắng Koshi-an và Gyūhi. Bánh có kết cấu mềm mịn trên đầu lưỡi và tan chảy tinh tế trong miệng. Có lẽ nhiều người cũng chuẩn bị Nerikiri làm Ocha-uke cho hồng trà hoặc trà Trung Quốc.

Kanoko — loại Wagashi được bao phủ bởi đậu đỏ đã nấu chín xung quanh lớp vỏ Gyūhi dẻo dai bên trong — đã trở nên phổ biến vào thời Edo. Lớp đậu đỏ óng ánh, được ví như hoa văn trên lưng hươu (shika), rất đẹp mắt. Hương vị đậu đỏ và vị ngọt dịu nhẹ của nó làm nổi bật hương vị của trà. Ngoài ra, còn có rất nhiều loại Wagashi hoàn hảo cho việc tiếp đãi khách như ‘Yōkan’ (Dương Can) và ‘Monaka’. Việc chuẩn bị các món bánh phù hợp với sở thích của khách sẽ làm họ hài lòng.

Wagashi (Bánh kẹo truyền thống Nhật Bản) dùng hàng ngày khi bạn muốn thư giãn.

Tôi nghĩ rằng có những lúc bạn muốn thưởng thức Wagashi (bánh kẹo truyền thống Nhật Bản) một cách thoải mái như một món ăn vặt cá nhân, hoặc để thư giãn trong giờ giải lao. Có lẽ bạn đã từng chuẩn bị những loại bánh kẹo trà được bán tại siêu thị hoặc tiệm thuốc tây, ngoài những loại có ở các cửa hàng Wagashi chuyên biệt.

Dango là một trong những loại Wagashi quen thuộc. Có nhiều loại khác nhau như Mitarashi Dango với nước sốt ngọt mặn, Sanshoku Dango được nhuộm ba màu hồng, trắng và xanh lá cây, hay Yomogi Dango làm từ mochi ngải cứu xiên que. Dango được ăn ở khắp nơi trên cả nước và là loại Wagashi gần gũi đến mức có thể được làm tại nhà.

Imagawayaki là một loại Wagashi được nướng với nhân đậu đỏ hạt (tsubu-an) hoặc đậu đỏ nghiền mịn (koshi-an) bên trong lớp vỏ bột. Món này được ăn trên khắp cả nước, nhưng lại được biết đến với những tên gọi khác nhau như Ōbanyaki hay Taikoyaki ở vùng Kansai, và Kaitenyaki ở vùng Kyushu. Có lẽ có nhiều người cảm thấy rằng việc ăn những loại Wagashi này làm cho trà ngon hơn.

Đồ ăn kèm trà (Ocha-uke) làm tăng thêm hương vị của trà.

Người ta cho rằng nhiều loại Wagashi (bánh kẹo truyền thống Nhật Bản), vẫn được dùng làm Ocha-uke (đồ ăn kèm trà) ngày nay, đã được sản xuất rộng rãi từ thời kỳ Edo. Có hai lý do chính khiến Wagashi phát triển mạnh mẽ vào thời Edo.

Thứ nhất là do tình hình trong nước đã ổn định sau khi thời kỳ Chiến Quốc kết thúc. Lượng đường nhập khẩu tăng lên, và số lượng cửa hàng sản xuất bánh kẹo cũng được cho là đã tăng theo.

Thứ hai là do chủng loại Wagashi gia tăng cùng với sự phát triển của Trà đạo (Chanoyu). Wagashi là món không thể thiếu trong các buổi tiệc trà, và nhiều loại Wagashi khác nhau được cho là đã ra đời theo yêu cầu của các trà nhân. Đặc biệt, các loại Wagashi sử dụng đường trắng đắt tiền đã được tạo ra, chủ yếu tập trung ở Kyoto. Trong Trà đạo, người ta ăn Wagashi trước khi uống Matcha. Điều này được cho là vì vị ngọt của Wagashi có vai trò làm tăng thêm hương vị của Matcha.

Trà không chỉ là đồ uống để bổ sung nước mà còn được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau, chẳng hạn như khi tiếp đãi khách hoặc khi muốn thay đổi tâm trạng. Không có quy tắc cố định nào cho Ocha-uke được chuẩn bị kèm theo.