Trường hợp dịch thuật nào vi phạm bản quyền?

Item: Trường hợp dịch thuật nào vi phạm bản quyền?
Rating: 5
Author: Đoàn Hồng Yến

Có rất nhiều người thích phim ảnh và âm nhạc. Khi đang thưởng thức một bộ phim của phương Tây, bạn sẽ thường quan tâm những câu thoại tiếng Anh nghĩa là gì. Nếu đó là một bộ phim có phụ đề, bạn sẽ đọc phụ đề một cách tự nhiên. Sau đó, bạn sẽ có những suy nghĩ như là “Ước gì mình biết tiếng Anh” hoặc “Nếu là mình thì mình sẽ dịch cụm từ này như thế nào nhỉ?” Tuy nhiên, với ý nghĩ hồn nhiên như vậy, và khi bạn bắt đầu nghĩ về việc “Mình sẽ tự làm phụ đề và đăng chúng lên blog” thì có thể mọi chuyện diễn biến xấu đi. Đó là bởi vì đó là hành vi vi phạm bản quyền và có thể dẫn đến việc bạn sẽ bị bắt giữ. Trong thực tế đã có những trường hợp bị bắt giữ vì vi phạm bản quyền. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về các vấn đề dịch thuật như là dịch phụ đề và vấn đề pháp lý như quyền tác giả.

Ví dụ về việc bị bắt vì vi phạm bản quyền

Vào năm 2016, một bài báo như sau đây đã được đăng tải trên Internet.

Vào ngày 5 tháng 7, Cục cảnh sát phòng chống tội phạm mạng thuộc Trụ sở cảnh sát tỉnh Kyoto và sở cảnh sát Fushimi đã bắt giữ một người đàn ông (54 tuổi) do người này đã dịch lời thoại của các bộ phim nước ngoài chưa công chiếu mà chưa có sự cho phép và tung phụ đề tiếng Nhật lên Internet. Người đàn ông này đã thừa nhận các cáo buộc và nói rằng “Sau khi xem thì tôi nghĩ rằng cũng có những người khác muốn xem phim này có phụ đề.”

Vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2015, người đàn ông này đã bị buộc tội vi phạm bản quyền của 20th Century Fox Film Corporation bởi vì anh ta đã đăng tải dữ liệu phụ đề được tạo ra bằng cách dịch lời thoại của “Porter Geist” chưa được phát hành ở Nhật Bản sang tiếng Nhật trên một trang web chuyên dụng ở nước ngoài. Đây cũng là lần đầu tiên Nhật Bản áp dụng luật bản quyền có điều khoản “dịch vi phạm bản quyền” khi dịch phụ đề của phim nước ngoài. Theo cảnh sát, người đàn ông này đã xem phụ đề tiếng Anh của bộ phim bị phát tán bất hợp pháp trên Internet và tạo phụ đề tiếng Nhật bằng cách sử dụng trang web dịch thuật. DVD có phụ đề chính thức của bộ phim sẽ được phát hành tại Nhật Bản vào tháng 4 năm nay.

Câu chuyện đã diễn biến như đã đề cập ở phần đầu.

Đặc biệt là trong trường hợp này, vì đây là một bộ phim phương Tây chưa được phát hành ở Nhật Bản, nên có lẽ do một phần nào đó giống như là việc nhiều người thích thể hiện rằng bản thân mình đã tự dịch được phụ đề của bộ phim và họ muốn cho những người khác xem phụ đề mình đã làm một cách nhanh chóng.

Nhưng chúng ta không nên coi đây là chuyện của người khác. Chắc hẳn ai cũng đã thấy cảnh tượng vi phạm bản quyền ngay xung quanh chúng ta rồi.

Các trường hợp vi phạm bản quyền phổ biến nhất là gì?

Giống như dịch phụ đề, vi phạm bản quyền phổ biến nhất là bản dịch lời bài hát và thơ.

Nếu bạn muốn tìm lời bài hát và lời dịch của các bài hát nổi tiếng ngày xưa, bạn có thể tìm được chúng ngay lập tức, đặc biệt là các bài hát hit. Và hầu hết những gì được đăng đều là các văn bản dịch được đăng trên blog cá nhân.

Bạn nghĩ rằng không có vấn đề gì khi bạn tự thưởng thức ở nhà, nhưng trên thực tế, hành vi này là “xâm phạm quyền tác giả” và “xâm phạm quyền truyền tải công cộng” theo Luật Bản quyền. Nói cách khác, những hành vi này là vi phạm bản quyền và bị đánh giá là hành vi vi phạm pháp luật.

Hành động đăng tải trên Internet sẽ không chỉ là hành động thưởng thức cá nhân khi tác phẩm có bản quyền được đăng trên môi trường của Internet nơi mà công chúng có thể nhìn thấy được.

Các văn bản dịch mà chúng ta xem đa số được đăng trong blog trên Internet và thường có kèm theo một câu rằng: “Nếu bạn chỉ ra những điểm vi phạm bản quyền, bài viết này sẽ bị xóa”. Hoặc bạn có biết có trường hợp nào trước khi có người chỉ ra được vi phạm, không biết tự bao giờ chính chủ blog đó đã tự khóa blog của mình lại không?

Đó có thể là do nhà điều hành blog hoặc nhà sản xuất đã gửi thư cảnh cáo đến chủ blog.

Trường hợp này rất thường gặp trong các bản dịch phim được đề cập đến trong bài viết này.

Có những trường hợp không tạo phụ đề mà lồng tiếng vào trong bộ phim bằng ngôn ngữ của mình rồi đăng lại chúng trên mạng.

Điều này cũng có thể là hành vi vi phạm bản quyền. Hành vi dịch thuật và có ý định tạo phụ đề là hành vi cần phải tiến hành cực kỳ thận trọng.

Phụ đề được dịch như thế nào?

Trong hầu hết các trường hợp, công ty sản xuất phim sẽ thuê một công ty dịch thuật và một phiên dịch viên nổi tiếng sẽ được công ty đề cử để dịch thuật.

Điều quan trọng là khi được một công ty dịch thuật tiến hành dịch, tác phẩm gốc sẽ được coi là một tác phẩm phái sinh. Khi thực hiện một tác phẩm phái sinh, tất nhiên là phải cần phải có trình độ và nỗ lực để dịch tác phẩm đó và quan trọng nhất là phải được tác giả tác phẩm gốc đã yêu cầu tạo ra một tác phẩm phái sinh. Do đó cần có những dịch giả chuyên nghiệp.

Trong một video bản dịch phụ đề có giới hạn 4 ký tự 1 giây. Dù bản dịch có chính xác đến đâu, trong lĩnh vực dịch video, bản dịch sẽ không thể được sử dụng làm phụ đề nếu không được dịch trong giới hạn “4 ký tự mỗi giây”.

Đây là công việc yêu cầu chuyên nghiệp như là dịch giả. Rất khó để dùng từ thích hợp nhất trong số các hạn chế. Những câu dài, cách diễn đạt có vần điệu của thơ, bổ ngữ và tiếng lóng có thể được dịch sang tiếng Nhật như bản gốc. Câu tiếng Anh-Mỹ thường là những câu dài, nhưng chuyển sang tiếng Nhật, một câu có thể kéo dài đến vài dòng khiến người đọc cảm thấy khó đọc.

Những người đang dịch video và dịch văn học không nên dịch hoàn toàn chính xác, nhưng nên đảm bảo rằng người đọc sẽ bị thuyết phục một cách tự nhiên về cảnh và miêu tả tâm lý khi xem tác phẩm.

Đôi khi bản dịch sẽ rất khác so với bản gốc, nhưng bạn cần một bản dịch chất lượng có thể khiến bộ phim trở nên thú vị hơn. Đó là lý do tại sao cần có người phiên dịch để vượt qua rào cản ngôn ngữ như vậy.

Lí do bạn cần một công ty dịch thuật chuyên nghiệp?

Bạn nên biết rằng nếu bạn không biết bí quyết dịch thuật phù hợp và dịch một cách tùy tiện, vì nó sẽ dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng và đó là lí do bạn cần đến một công ty dịch thuật chuyên nghiệp.

Các công ty dịch thuật có những người chuyên dịch mảng văn học như phụ đề, đồng thời có những chuyên gia pháp lý cũng giỏi dịch thuật trong lĩnh vực pháp lý.

Nếu bạn muốn dịch phụ đề, hãy nhờ một công ty dịch thuật.

Nếu bạn tìm đến công ty dịch thuật, bạn có thể giải quyết các vấn đề về ngôn ngữ và các vấn đề pháp lý trong một lần. Đó không phải là lợi thế lớn nhất của việc sử dụng một công ty dịch thuật sao?

Báo giá là miễn phí. Vui lòng liên hệ với công ty dịch thuật IFK.