Tại Nhật Bản, trà không chỉ là thức uống thường nhật mà còn là linh hồn của các nghi lễ truyền thống. Vậy cội nguồn của thói quen thưởng trà đậm chất di sản này bắt nguồn từ đâu và diện mạo của nền văn hóa ấy trong đời sống hiện đại đang chuyển mình như thế nào?
Dù sở hữu danh mục phong phú từ Sencha, Gyokuro, Matcha cho đến trà đen, trà nhài, hay thậm chí là trà đại mạch và trà kiều mạch, Nhật Bản luôn mang đến vô vàn lựa chọn cho cả đời sống thường nhật lẫn nghi lễ. Tuy nhiên, một điểm đặc biệt trong ngôn ngữ bản địa là chỉ duy nhất trà xanh mới được người Nhật ưu ái định danh bằng thuật ngữ “trà” (ocha お茶).
Truyền thống thưởng trà bám rễ sâu sắc trong đời sống Nhật Bản thực chất bắt nguồn từ đâu?
Trà thực chất có nguồn gốc từ Trung Hoa, được hai nhà sư Saichō và Kūkai mang về Nhật Bản cùng những hạt giống cây trà xanh (Camellia sinensis) đầu tiên vào thời kỳ Heian (794 – 1185). Thuở sơ khai, thức uống này chủ yếu được giới quý tộc và tăng lữ sử dụng như một chất kích thích hỗ trợ tỉnh táo khi thiền định. Khác với hiện nay, trà thời bấy giờ thường được chế biến từ lá tươi hoặc nén thành bánh (lá trà hấp chín, xay nhỏ rồi ép khuôn).
Đến thế kỷ 12, thiền sư Eisai đã tạo nên bước ngoặt khi đưa giống trà mới cùng phương pháp pha chế dạng bột (trà Matcha) về tỉnh Kyōto. Cũng chính tại đây, những quy tắc chuẩn mực đầu tiên về pha chế đã hình thành trong các ngôi đền thiền phái Zen, đặt nền móng cho nghệ thuật Trà đạo truyền thống. Kể từ đó, văn hóa thưởng thức trà xanh dần lan tỏa mạnh mẽ trong tầng lớp quý tộc và vươn tầm ảnh hưởng ra khỏi biên giới quốc gia.
Diện mạo của văn hóa trà Nhật Bản sau gần 1.000 năm lịch sử giờ đây ra sao?
Đến nay, trà vẫn là một phần cốt yếu trong dòng chảy văn hóa Nhật Bản. Với vô vàn biến thể được sáng tạo, mỗi dịp lễ nghi hay đời thường đều có một loại trà phù hợp riêng biệt. Dù trong không gian gia đình hay bối cảnh kinh doanh, một tách trà nóng luôn là lời chào mở đầu cho mọi cuộc gặp gỡ. Ngày nay, dấu ấn của trà xanh — đặc biệt là bột Matcha — còn vươn xa khỏi khuôn khổ thức uống truyền thống để thâm nhập sâu rộng vào đời sống qua các dòng thực phẩm như bánh quy, sô-cô-la, và thậm chí là cả ngành mỹ phẩm cao cấp.
Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở việc thưởng thức hằng ngày, các buổi trà đạo với những phong tục hàng thế kỷ vẫn cắm rễ sâu trong đời sống người dân Nhật Bản. Dù vậy, so với quá khứ, nghi lễ này hiện chỉ còn được duy trì bởi một bộ phận nhỏ trong xã hội và cách thức thưởng trà cũng dần trở nên đơn giản hơn. Điển hình là giới trẻ ngày nay không còn quá chú trọng việc sở hữu đầy đủ bộ dụng cụ pha trà truyền thống. Thay vào đó, các sản phẩm trà đóng chai tiện lợi đang ngày càng lên ngôi, đi kèm với sự bùng nổ của những quán trà hiện đại có không gian ấn tượng, đặc biệt là tại các đô thị lớn.
Có thể thấy, văn hóa trà Nhật Bản đã từng bước chuyển mình để thích nghi với những nhu cầu của xã hội hiện đại. Những bước tiến tiếp theo của nét văn hóa này trong tương lai vẫn là một câu hỏi ngỏ đầy thú vị. Nếu bạn đã bắt đầu cảm thấy say mê văn hóa xứ sở Phù Tang – không chỉ ở nghệ thuật trà – thì các bài viết về Kintsugi – Nghệ thuật hàn gắn bằng vàng hay Tổng quan về sắc màu truyền thống Nhật Bản của Floratcha chắc chắn sẽ mang đến cho bạn nhiều cảm hứng hơn nữa.
Và nếu bạn đang tò mò về tiến trình của một buổi trà đạo truyền thống cũng như những quy tắc quan trọng đi kèm, hãy cùng chờ đón trong bài viết tiếp theo nhé. Còn bây giờ, chúng tôi rất muốn biết liệu bạn đã từng có trải nghiệm thú vị nào với văn hóa trà Nhật Bản chưa?
CÔNG TY TNHH GIÁO DỤC VÀ DỊCH THUẬT IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ làm CV tiếng Nhật
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
