HIỆU ĐÍNH BẢN DỊCH LÀ GÌ? GIẢI THÍCH VỀ HIỆU ĐÍNH BẢN NGỮ VÀ HIỆU ĐÍNH SONG SONG

Item: HIỆU ĐÍNH BẢN DỊCH LÀ GÌ? GIẢI THÍCH VỀ HIỆU ĐÍNH BẢN NGỮ VÀ HIỆU ĐÍNH SONG SONG
Rating: 5
Author: Ngọc Lan

Khi dịch thuật văn bản từ ngôn ngữ gốc sang một ngôn ngữ khác thì hiệu đính bản dịch luôn luôn là việc rất quan trọng. Hiệu đính là từ dùng để chỉ quá trình kiểm tra và chỉnh sửa những lỗi dịch sai trong văn bản, hơn nữa, bên cạnh việc hiệu đính thì hiệu đính bản dịch còn chỉ quá trình kiểm tra xem ý nghĩa của văn bản sau khi được dịch đã phù hợp hay chưa. Khi xem phim nước ngoài, hẳn rất nhiều người sẽ xem phim có phụ đề, và chắc là cũng có không ít người cảm thấy việc phụ đề và câu trực dịch thực tế của lời thoại không giống nhau. Đây là việc có liên hệ mật thiết với hiệu đính bản dịch, trong hiệu đính bản dịch sẽ có 2 loại là “hiệu đính bản ngữ” và “hiệu đính song song”.

Nói chung, việc dịch thuật và hiệu đính đều rất quan trọng, nhưng ý nghĩa sắc thái của bản dịch sẽ thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào phương pháp hiệu đính được sử dụng, vì vậy 2 phương pháp hiệu đính bản dịch này rất cần thiết. Trong bài viết này, chúng tôi xin giải thích về hiệu đính bản ngữ và hiệu đính song song.

HIỆU ĐÍNH BẢN DỊCH LÀ GÌ?

Hiệu đính bản dịch là quá trình so sánh văn bản gốc và văn bản đã được dịch, kiểm tra xem ý nghĩa của 2 văn bản có khớp nhau hay chưa.

Công việc hiệu đính bản dịch là một quá trình rất quan trọng vì nó ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng bản dịch.

Nội dung của quá trình hiệu đính chủ yếu là tìm ra những lỗi sai của bản dịch, ví dụ như:

Bản dịch có chính xác hay không?
Từ vựng có nhất quán hay không?
Đã dịch đúng những tên riêng hay chưa?

Những năng lực cần thiết để có thể thực hiện việc hiệu đính bản dịch tất nhiên sẽ bao gồm năng lực dịch thuật và năng lực ngôn ngữ học, ngoài ra còn cần khả năng diễn đạt và từ vựng như là bạn có thể dịch chính xác hay không.

Trong hiệu đính bản dịch sẽ tồn tại 2 loại là hiệu đính bản ngữ và hiệu đính song song. Dưới đây, chúng tôi xin giải thích về 2 loại đó.

Hiệu đính bản ngữ và hiệu đính song song là gì?

Có thể bạn nghĩ rằng dịch thuật là dịch thuật, hiệu đính là hiệu đính, nhưng thực ra sắc thái của văn bản sẽ thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào việc thực hiện hiệu đính bản dịch theo phương pháp nào.

Hiệu đính song song

Hiệu đính song song còn được gọi là kiểm tra chéo, là quá trình hiệu đính chú trọng vào độ chính xác hơn là việc bản dịch có dễ đọc dễ hiểu hay không, người ta sẽ kiểm tra xem bản dịch và văn bản gốc có khớp với nhau hay chưa.

Vì đây là phương pháp vừa so sánh văn bản dịch với văn bản gốc, vừa kiểm tra mức độ chính xác của bản dịch, chú trọng và độ chính xác của bản dịch so với bản gốc nên có thể nói phương pháp này sẽ phù hợp với những hợp đồng yêu cầu tính chính xác cao,…

Hiệu đính bản ngữ

Hiệu đính bản ngữ còn được gọi là kiểm tra bản ngữ, là quá trình hiệu đính chú trọng vào việc diễn đạt chính xác hơn là mức độ phù hợp ý nghĩa giữa văn bản dịch và văn bản gốc, người ta sẽ kiểm tra xem bản dịch đã được dịch theo những nghĩa tự nhiên nhất hay chưa.

Giống như tên gọi của nó, hiệu đính bản ngữ sử dụng phương pháp biểu đạt theo bản ngữ nên có thể nói hiệu đính bản ngữ phù hợp với những trường hợp muốn diễn đạt đơn giản, không quá cứng nhắc như dịch phamplet hay dịch phim,…

Sự khác nhau giữa hiệu đính bản ngữ và hiệu đính song song

Sự khác nhau lớn nhất giữa 2 phương pháp hiệu đính này chính là việc nó chú trọng vào tính chính xác hay chú trọng vào sự đơn giản, ngoài ra, cách thức hiệu đính của 2 phương pháp này cũng khác nhau.

Trong khi hiệu đính song song là phương pháp vừa so sánh văn bản gốc và văn bản đã dịch vừa hiệu đính thì hiệu đính bản ngữ chỉ xem xét và hiệu đính văn bản đã dịch mà thôi.

Ví dụ trong trường hợp thực hiện hiệu đính song song một văn bản đã dịch từ tiếng Trung Quốc sang tiếng Nhật, người thực hiện hiệu đính sẽ so sánh văn bản gốc bằng tiếng Trung với văn bản đã dịch bằng tiếng Nhật để xem ý nghĩa của chúng đã khớp nhau, đã chính xác chưa.

Mặt khác, nếu sử dụng phương pháp hiệu đính bản ngữ thì người thực hiện hiệu đính sẽ không xem văn bản gốc bằng tiếng Trung mà chỉ kiểm tra văn bản đã dịch sang tiếng Nhật xem ngữ pháp và ý nghĩa có phù hợp hay chưa.

Ngoài ra, hiệu đính bản ngữ sẽ tạo ra những cách diễn đạt tự nhiên theo góc nhìn của người bản ngữ nên ý nghĩa của văn bản sau khi hiệu đính có thể khác một chút so với ý nghĩa của văn bản gốc. Ví dụ như việc biến kính ngữ thành lời nói.

Những điểm cầm chú ý khi yêu cầu dịch vụ hiệu đính bản dịch

Hiệu đính bản ngữ cũng như hiệu đính song song, mỗi phương pháp sẽ có những đặc thù riêng, khi bạn yêu cầu dịch vụ hiệu đính ở công ty hay cá nhân nào đó, bạn cần chú ý những điểm sau.

Trong trường hợp bạn muốn sử dụng dịch vụ hiệu đính bản dịch, tốt nhất là bạn nên yêu cầu người dịch thuật và người hiệu đính là 2 người khác nhau.

Vì nếu cả 2 quá trình này đều cùng một người thực hiện thì rất có khả năng họ không phát hiện ra được những lỗi sai trong quá trình dịch thuật nên không thể sửa chữa nó mà vẫn để nguyên như vậy.

Nếu người dịch thuật và người hiệu đính là những người khác nhau thì họ sẽ dễ dàng phát hiện cả những lỗi sai nhỏ, từ đó mà độ chính xác của bản dịch sẽ được tăng cao.

Ngoài ra, khi yêu cầu dịch vụ hiệu đính bản dịch, bạn cần chú ý truyền tải rõ ràng về mong muốn của bản thân. Vì phương pháp hiệu đính sẽ khác biệt rất lớn phụ thuộc vào những mong muốn hay đối tượng mục đích của bạn, vì vậy hãy truyền tải thật rõ ràng những mong muốn của bạn đối với bản dịch nhé. Ví dụ như “tôi muốn bản dịch thật dễ hiểu cho dù người đọc là ai” hoặc “tôi muốn bản dịch được diễn đạt tự nhiên phù hợp với ngôn ngữ bản xứ nhất”.

Nếu bạn muốn nâng cao chất lượng của bản dịch hơn nữa, bạn có thể yêu cầu hiệu đính song song sau khi thực hiện hiệu đính bản ngữ, như vậy thì chất lượng sẽ được cải thiện.

Tổng kết

Dù là dịch thuật hay hiệu đính thì cũng có khá nhiều phương pháp khác nhau, tất nhiên, chất lượng bản dịch sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều tùy thuộc vào người thực hiện quá trình đó.

Nếu bạn muốn có được một bản dịch chính xác và sử dụng những cách diễn đạt đơn giản, hãy thực hiện theo tiến trình dịch thuật → hiệu đính bản ngữ → hiệu đính song song, khi đó chất lượng bản dịch sẽ được nâng cao.

Tùy vào mục đích và ứng dụng của bản dịch, bạn hãy chọn lựa xem có nên sử dụng hiệu đính bản ngữ hay không nhé.

Công ty dịch thuật IFK chúng tôi cung cấp chất lượng dịch thuật cao với giá cả hợp lý. Đừng ngần ngại mà hãy liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ khó khăn nào đối với các văn bản tiếng Anh, tiếng Nhật,… nhé.